Szacuje się, że około połowa mieszkańców Polski nie zna żadnego języka obcego. Co zatem dzieje się z obcokrajowcami, którzy przyjeżdżają do Polski?
Nauczanie języka polskiego obcokrajowców, czy to prywatnie z korepetytorem, czy w szkole językowej, jest zupełnie inne niż nauczanie uczniów szkół średnich i wyższych ze względu na fakt, że ich język ojczysty różni się od polskiego. Z tego powodu nauczyciele muszą znać dydaktykę stosowaną w nauczaniu języków obcych, a w szczególności dydaktykę stosowaną w nauczaniu języka polskiego jako języka obcego.
W tym artykule chcemy odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących charakterystyki nauczania języka polskiego jako języka obcego i kultury polskiej.
Jak wyglądają zajęcia z języka polskiego jako obcego?
Przed rozpoczęciem pierwszych zajęć nauczyciel języka polskiego jako języka obcego musi przygotować się do zajęć w zależności od potrzeb swoich uczniów. Nauczyciel powinien wziąć pod uwagę poziom ucznia (początkujący, średniozaawansowany, zaawansowany...) i wiek uczniów w grupie, ich przygotowanie i oczekiwania.
W ten sposób będzie mógł lepiej ocenić, jakich treści nauczać, czego będą się uczyć uczniowie i ile czasu będą potrzebować. Należy również określić czas trwania lekcji, aby móc je przygotować, przygotować sprzęt, którym dysponujemy (projektor, tablica, gry...) oraz liczbę uczniów.
Podczas pierwszej godziny lekcyjnej będą dostępne dwie opcje:
- Powierzchowne podejście do języka polskiego z nauczeniem alfabetu i pierwszym krokiem w kierunku nauki kultury.
- Bardziej komunikatywne podejście, w którym od razu poruszany jest jakiś temat bezpośrednio. Uczniowie uczą się, jak się przedstawiać, od pierwszej minuty zdobywają kompetencje językowe i dlatego od samego początku będą posługiwać się językiem polskim.
Dzięki podejściu komunikatywnym uczniowie będą mogli wchodzić w bezpośrednie interakcje z nauczycielem, ale także ze sobą nawzajem, pomagać sobie i tworzyć spójność grupy, co jest ważne w przyszłości.
Już na pierwszej lekcji można zająć się rozumieniem tekstu czytanego, rozumieniem ze słuchu, pisaniem i mówieniem. Nauczyciel może powiedzieć: "Jestem Jan i mam 35 lat". Może napisać na dwóch kartkach papieru dwa zdania, a jego celem może być uświadomienie uczniom, jak je ze sobą skojarzyć. Uczniowie mogą je skopiować, zmieniając wiek i imię. To ćwiczenie pozwoli im pracować nad dwoma bardzo ważnymi czasownikami w języku polskim: być i mieć. Uczniowie będą mogli również pracować nad fonetyką, aby dobrze wymawiać, ćwiczyć liczby i rzeczowniki.
Wydaje Ci się, że to dużo?
Rzymu nie zbudowano w jeden dzień, a języka również nie da nauczyć się tak szybko. Ważne jest codzienne przeglądanie treści przerabianych na lekcjach, aby utrwalić je w pamięci długotrwałej.
Niektórzy nauczyciele wykorzystują gry, aby nadać lekcjom bardziej dynamiczny charakter: Kangur, fiszki itp. Jedynym ograniczeniem jest wyobraźnia nauczyciela w ćwiczeniach czytania, literowania lub kojarzenia obrazów i słów.
Nauczyciel języka polskiego jako obcego musi brać pod uwagę Europejski System Opisu Kształcenia Językowego (CEFR) i dążyć do równowagi między umiejętnościami (wypowiedź pisemna i tworzenie oraz rozumienie wypowiedzi pisemnej, rozumienie wypowiedzi ustnej oraz tworzenie wypowiedzi ustnej).
Znajdź kurs dla siebie, wpisując np. „język polski dla obcokrajowców Warszawa” na Superprof.
Jak można osiągnąć widoczny postęp na zajęciach z języka obcego jako obcego?
Poziom uczniów w grupie języka polskiego jako obcego może być bardzo zróżnicowany. Z tego powodu nauczyciele często oceniają poziom uczniów za pomocą testu wstępnego w pierwszym dniu zajęć. Jakie są tego główne powody?
- Nauczyciel nie zna uczniów i ich możliwości.
- Uczniowie pochodzą z różnych klas.
- Nauczyciel chce dowiedzieć się, jakie są rzeczywiste możliwości uczniów.
- Dzięki temu testowi wstępnemu nauczyciel będzie mógł zorganizować kurs języka polskiego dla obcokrajowców oraz ewolucję, którą uczniowie będą musieli przejść w ciągu roku.
Dla wielu uczniów postępy w nauce języka polskiego jako języka obcego są długim i skomplikowanym procesem. Czasami może to nawet demotywować uczniów. Nauczyciel będzie również wspierał i zachęcał każdego ucznia, ponieważ jego postępy są indywidualne i niezależne od innych uczniów.
Przyswajanie treści może być różne dla różnych uczniów. Zasada kolektywnego postępu często nie jest skuteczna (zwłaszcza w pracy nad fonetyką). Należy prowadzić indywidualny i zindywidualizowany monitoring każdego ucznia.
Progresja nie jest liniowa i przechodzi przez różne fazy. Dlatego też proces ten często polega na tym, że na początku robi się duże postępy, potem następuje stagnacja, a nawet jakby regres, potem znowu postępy, ale już wolniejsze, i tak dalej, i tak dalej.
Z drugiej strony, postępy każdego ucznia są związane z oceną psychologiczną:
- Część społeczno-kulturowa: najbardziej stała część. Dotyczy to postawy lub zachowania ucznia zgodnie z jego zwyczajami, wierzeniami, obrzędami i kulturą pochodzenia. Na przykład dystans społeczny jest bardzo różny w różnych kulturach.
- Część osobista: w odniesieniu do przeszłości, doświadczenia, wiedzy o uczniach... Odnosi się to do motywacji i oczekiwań, które składają się na profil psychologiczny uczącego się.
- Część sytuacyjna: kontekst grupowy i zajęcia grupowe mogą mieć wpływ na nauczanie języków takich jak polski. Nauka języka polskiego jako języka obcego jest mniej lub bardziej łatwa, w zależności od osoby uczącej się i kontekstu.
Błędy popełniane przez uczniów są częścią procesu uczenia się. Gdy popełniamy błędy, ważne jest ich poprawienie i wyciągnięcie z nich wniosków. Powinno to być uwzględnione w podejściu metodycznym nauczyciela.
Wyszukaj zajęcia z języka polskiego dla obcokrajowców na Superprof.
W jakim stopniu zajęcia z języka polskiego jako obcego różnią się od znanych nam zajęć z języka polskiego?
Dla kogo przeznaczone są zajęcia z języka polskiego jako języka obcego? Są one przeznaczone dla osób, których język ojczysty nie ma nic wspólnego z polskim, studentów międzynarodowych oraz uchodźców nie posługujących się językiem polskim.
Języka polskiego uczy się w szkole podstawowej i w szkole średniej. Wszyscy, którzy chcą dostać się na uniwersytet muszą biegnę posługiwać się językiem polskim. Co wydaje się logiczne, jeśli uczysz się w Polsce. W szkołach zajęcia z języka polskiego koncentrują się na:
- W szkole podstawowej ćwiczenie języka polskiego poprzez gramatykę oraz naukę ortografii;
- W szkole średniej nauka poprzez chronologiczny rozwój różnych epok literackich poprzez czytanie.
W szkołach średnich celem jest raczej wzbogacanie własnej kultury literackiej, rozwijanie świadomości estetycznej, nauka języka i kształtowanie krytycznego myślenia.
Dlatego na zajęciach z języka polskiego dla rodzimych użytkowników języka nacisk kładzie się na czytanie i analizę tekstów dziedzictwa polskiego.
Polski jako język obcy jest jednak bardziej związany z nowoczesną nauką języków obcych. Kiedy zaczynasz naukę języka angielskiego, nie wiesz zbyt wiele. Kontekst jest inny: uczeń nie jest "zobowiązany" do nauki języka, aby poradzić sobie w prawdziwym życiu, ponieważ przebywa w swoim kraju pochodzenia, w przeciwieństwie do uczniów języka polskiego jako obcego, którzy znajdują się w bardziej "niepewnej" sytuacji, ponieważ polski jest jedynym środkiem, jaki mają, aby móc się zintegrować w kraju goszczącym.
Nie chodzi o studiowanie dzieł literackich, ale o nauczenie się przydatnych wyrażeń z życia codziennego, aby móc sobie bez problemu poradzić. Oczywiście, gramatyka i ortografia są również omawiane, ale na drugim planie i mniej obszernie. Na zajęciach języka polskiego jako obcego chodzi o to, by uczniowie rozumieli język - poprzez piosenki lub interakcje werbalne.
Celem jest, by stopniowo uczeń był w stanie porozumiewać się z mówcą, który mówi wyraźnie.
Zajęcia z języka polskiego jako obcego muszą spełniać wymagania CEFR i być częścią programu europejskiego. Muszą one również spełniać wspólne poziomy odniesienia od A1 (użytkownik podstawowy) do C2 (użytkownik doświadczony). W podejściu zadaniowym chodzi o to, że używanie języka nie jest oderwane od działań osoby uczącej się, która jest zarówno mówcą, jak i aktorem społecznym.
Podsumowując...
- Zajęcia z języka polskiego jako obcego są prowadzone jak każde inne zajęcia językowe i opierają się na pracy nad umiejętnościami. Zazwyczaj są one prowadzone w języku polskim i w większości przypadków z zastosowaniem podejścia komunikatywnego.
- Postępy w nauce języka polskiego dla obcokrajowców są powolne i czasami trudne. Zależy to od kryteriów kulturowych i kontekstowych, ale także od krzywej progresji. Nauczyciel musi zachęcać uczniów do nauki i korygować ich błędy w najlepszy możliwy sposób.
- Nauka języka polskiego dla uczniów z różnych języków i kultur nie ma nic wspólnego z lekcjami języka polskiego prowadzonymi w szkołach. Chodzi o naukę języka, aby móc łatwo poruszać się w danym kraju, integrować z jego mieszkańcami oraz móc podjąć pracę lub edukację, a nie poznawać cechy charakterystyczne różnych epok oraz czytać tony lektur.
Dowiedz się więcej o nauce języka polskiego, o tym co powinieneś wiedzieć zanim rozpoczniesz naukę oraz sprawdź nasz artykuł z najczęściej używanymi zwrotami w języku polskim.
Lubisz ten artykuł? Oceń nas!
Loading...