Język niemiecki zbija z tropu osoby polskojęzyczne, chcące wyeliminować błędy w nauce, nie tylko swoją wymową i długimi słowami złożonymi, ale także gramatyką. Samo dodanie rodzajników jest obce językowi polskiemu, ale muszą one być również odmienione, nie wspominając o wszystkich małych pułapkach związanych z porządkiem słów i innymi cechami charakterystycznymi dla każdego języka.
1. Używanie niewłaściwego rodzaju w języku niemieckim
Niemiecki, podobnie jak polski, ma trzy rodzaje: męski, żeński i nijaki. Nie ma w tym nic innego, jak nauczyć się rodzajnika wraz ze słowem, ale istnieje kilka grup słów, które zawsze mają ten sam rodzaj.
Niemieckie rzeczowniki rodzaju nijakiego
Słowa kończące się na zdrobnienie -chen są zawsze rodzaju nijakiego, co wyjaśnia, dlaczego dziewczyna – „ein Mädchen” – choć biologicznie żeńska, jest gramatycznie nijaka.
Kiedy bezokolicznik staje się rzeczownikiem, zawsze jest również rodzaju nijakiego:
- „das Lesen” (czytanie),
- „das Schreiben” (pisanie).
Podobnie słowa kończące się na „-il” („das Profil”), „-tum” („das Eigentum”) i „-ment” („das Element”).
Słowa rodzaju męskiego w języku niemieckim
Rzeczowniki rodzaju męskiego obejmują te kończące się na „-er” („der Bäcker”, piekarz), „-ich” („der Teppich”, dywan), „-eich” („der Bereich”, obszar) i „- ismus” (np. „Optimismus”).
Które niemieckie słowa są rodzaju żeńskiego?
Rzeczowniki rodzaju żeńskiego kończą się na „-heit” („die Freiheit”, wolność), „-enz” („die Existenz”, istnienie), „-schaft” (”die Gesellschaft”, społeczeństwo) i „-ung” (”die Bildung”, edukacja). Możesz znaleźć bardziej obszerną listę tutaj.
2. Jaka jest właściwa liczba mnoga dla rzeczowników niemieckich?
Ein Baum, viele - Baums? Baume? Baumen? Baumena? Bäume?
Tam, gdzie angielski, z nielicznymi wyjątkami (mice - myszy) ustala liczbę mnogą po prostu dodając „s” na końcu słów, niemiecki tworzy liczbę mnogą podobnie do polskiego - dodając różne końcówki do wyrazów liczby pojedynczej. Dlatego podczas nauki słownictwa niemieckiego ważne jest, aby nauczyć się liczby mnogiej z właściwym słowem.
W języku niemieckim istnieje pięć głównych form liczby mnogiej. Dowiedz się więcej o zasadach gramatyki języka niemieckiego i wyjątkach od tych zasad tutaj.

Niektóre słowa rzeczywiście przyjmują liczbę mnogą z końcówką -s. Są to zazwyczaj słowa obcego pochodzenia, takie jak „Büro”, biuro (z francuskiego „bureau”), „Club” (jak myśliśz?) lub „Auto” (właściwe niemieckie słowo, które oznacza samochód, to „Personenkraftwagen” lub PKW, co jest zdecydowanie za długie.)
Niektóre słowa niewiele się zmieniają. Jeśli środkowa samogłoska to „e” lub „i”, nic się nie zmienia. Jeśli samogłoską jest „a”, „o” lub „u”, otrzymuje umlaut: „ein Garten - die Gärten”, „eine Tochter - die Töchter”, „eine Mutter - die Mütter”. Większość słów kończących się na „-er” jest zgodna z tym schematem.
Niektóre liczby mnogie kończą się na -e: „der Freund - die Freunde”. Są to zwykle wyrazy jednosylabowe: jeśli główna samogłoska to „a”, „o” lub „u”, nadaj jej umlaut; tak samo, jeśli jest to dyftong „au”: „der Sohn - die Söhne”, „der Baum - die Bäume”, „eine Stadt - die Städte”. Istnieją wyjątki od zasady umlautu: „der Tag, die Tage”.
Jeszcze inne kończą się na „-er” – i znowu obowiązuje zasada umlaut. „Das Kind - die Kinder”, „der Mann - die Männer”, „das Schloss - die Schlösser”.
I wreszcie końcówka na „-n”. Jeśli słowo rdzenia kończy się spółgłoską, stosuje się „-en”; jeśli kończy się na samogłoskę inną niż „e”, „-nen”. Tutaj zasada umlaut NIE ma zastosowania (byłoby to po prostu zbyt łatwe). Słowa zakończone na „-eit” i „-ung” zazwyczaj mają tę końcówkę. Wiele z nich jest żeńskich, nawet bez końcówki „-eit” lub „ung”. „Eine Möglichkeit - viele Möglichkeiten”, „der Junge, die Jungen”, „eine Zeitung, die Zeitungen”.
Wybierz jezyk niemiecki online, aby ćwiczyć rodzaje i rodzajniki.
3. Jak używać właściwej końcówki dla niemieckich przymiotników?
Dobrze. Więc opanowałeś rodzajniki i liczbę mnogą wybranego słowa. Możesz odmienić „der, die, das” i „mein, dein, sein”, ale teraz zagwozdka - do akcji wchodzą przymiotniki.
Rodzaj zidentyfikujemy łatwo - jest taki sam jak rzeczownik, który określa.
W przypadku rodzajnika nieokreślonego („eine”) lub rodzajnika określonego przymiotnik otrzymuje końcówkę na „e” w mianowniku i bierniku rodzaju żeńskiego i rodzaju nijakiego oraz „-en” dla wszystkich innych rodzajów i przypadków.
Jednak mianownik rodzaju męskiego z „ein” przyjmuje „-er”, rodzaj nijaki z „ein” przyjmuje „-es” w mianowniku i bierniku.
Oto przykłady tego, jak zachowują się niemieckie przymiotniki w zależności od tego, czy są poprzedzone przedimkiem określonym czy nieokreślonym:
- Der schwarze Kater ist in einer kleinen Kiste. -> Ein schwarzer Kater ist in der kleinen Kiste.
- Der Mann legt den schwarzen Kater in eine kleine Kiste. -> Der Mann legt einen schwarzen Kater in die kleine Kiste.
- Der Mann gibt dem schwarzen Kater eine graue Maus. -> Der Mann gibt einem schwarzen Kater die graue Maus.
- Die graue Maus des schwarzen Katers schmeckt gut. -> Eine graue Mause eines schwarzen Katers schmeckt gut.
- Das schöne Mädchen gibt dem kleinen Kind das gelbe Auto. -> Ein schönes Mädchen gibt einem kleinen Kind ein gelbes Auto.
4. Kolejny problem w niemieckiej gramatyce: używanie niewłaściwego przypadku z niemieckimi przyimkami
Teoretycznie łatwo jest nauczyć się niemieckiej deklinacji. Po niektórych przyimkach zawsze występuje biernik (durch, für, gegen, ohne, um), a po innych celownik (aus, bei, mit, nach, seit, von, zu). Ale co z pozostałymi? Na przykład: „in”, czy „auf”, „unter” i wiele, wiele więcej?
Wszelkie przyimki związane z lokalizacją mogą przyjmować zarówno biernik, jak i celownik. Więc jak biedny uczeń niemieckiego, ma wiedzieć, który jest który?
Przyjrzyjmy się „in”. Teraz potrzebujemy czegoś do włożenia i czegoś innego, w co można to włożyć. Ponieważ jesteśmy maniakami nauki, zamierzamy umieścić Schrödigers Katze (kot) w Kiste (pudełko). To „die Katze” i „die Kiste”. To jest ważne.
Teraz najpierw musimy włożyć kota do pudełka. Ponieważ jest to ruch - przenosimy kota z jednego miejsca (jego ulubionego miejsca na parapecie, dokładnie tam, gdzie pada światło słoneczne) do drugiego (zamkniętego pudełka z ziarenkiem radioaktywnej substancji) - musimy użyć biernika:
Die Katze kommt in die Kiste.
Teraz zamykamy pudełko i zostawiamy biedną bestię, aby zastanowiła fizyków kwantowych, czy zwierze żyje, czy nie. Ponieważ kot już się nie przemieszcza (pudełko jest małe), używamy celownika.
Die Katze ist in der Kiste.
Wyszukaj np. „korepetycje niemiecki Łódź” na Superprof, by poznać więcej słownictwa niemieckiego.

Brzmi prosto? Tak właśnie jest - dopóki nie zaczniesz się zastanawiać, co i gdzie się przemieszcza. Zagadnienie szybko staje się bardzo filozoficzne.
Wybierz kursy niemieckiego w Warszawie i znajdź pomoc!
5. Kiedy nie używać przedimka przed niemieckim rzeczownikiem
Zdarza się, że niemiecki nie używa przedimka przed rzeczownikiem. Trudność języka niemieckiego polega na ustaleniu, kiedy.
Niektóre rzeczowniki nigdy nie używają przedimków (rzeczowniki własne niektórych firm oraz większości miast i krajów). Dla innych, przedimek można pominąć, gdy:
Rzeczownik jest nieokreśloną liczbą mnogą.
W języku niemieckim nie istnieje liczba mnoga dla przedimka nieokreślonego.
- Ich kaufe ein Brötchen. -> Ich kaufe Brötchen.
- Ich hole eine Tasse. -> Ich hole Tassen.
Niemieckie terminy oznaczające rozmiar, wagę lub liczbę nie używają przedimka.
- Eine Tasse Tee.
- Ein Löffel Zucker.
- Ein Schuß Milch.
- Zwölf Affen.
- Zwei Kilo Mehl.
Słownictwo niemieckie dotyczące materiałów i substancji.
- Der Tisch ist aus Holz.
- Das Kleid ist aus Seide.
Również zawody i narodowości w zdaniach zzawierających czasowniki „sein” i „werden” lub po „als”.
6. Używanie „Kein” zamiast „Nicht” podczas mówienia po niemiecku
Czy John F. Kennedy, chcąc okazywać solidarność, powiedziałby „Ich bin nicht ein Berliner” czy „Ich bin kein Berliner”? Dlaczego niemiecki ma nawet kilka sposobów na zaprzeczenie zdania?
Poszukaj pomocy korepetytora, wpisując np. „kurs języka niemieckiego Wrocław” na Superprof.

Ale co jest poprawne?
To zależy co, dokładnie jest negowane.
- Używaj „nicht” zaprzeczając czasownikowi lub całemu zdaniu: „Ich gehe nicht einkaufen” - „Nie idę na zakupy” lub „Ich will nicht auf die Party gehen” - „Nie chcę iść na imprezę”.
- Użyj „kein” podczas negowania rzeczownika: „Ich will keine Gurken” - „Nie chcę żadnych pikli”; „Ich gehe auf keine Party” - „Nie idę na żadną imprezę”.
„Kein” zastępuje rodzajnik nieokreślony „einer/ein/eine”. W tych zdaniach nie twierdzisz, że nie chcesz niczego (co byłoby bardzo zen) lub nie wybierasz się w konkretne miejsce, ale mówisz, że nie chcesz pikli i ogólnie nie chodzisz na imprezy.
7. Gdzie wstawić czasowniki w zdaniach niemieckich?
Polski ma dość prosty pogląd na szyk wyrazów. Podmiot + Czasownik + Dopełnienie. Z kolei niemiecki lubi wychodzić ze swoimi czasownikami na spacery i nadawać im zmianę tempa. Kiedy uczysz się niemieckiego, dość ważne jest, aby pamiętać, gdzie umieścić czasowniki:
W normalnym zdaniu czasownik zawsze jest na drugim miejscu. Pierwszym słowem może być podmiot, dopełnienie (trochę staromodne, ale możliwe), słowo pytające, takie jak „Wann” lub „Warum”, czasami, choć rzadko, przysłówek lub fraza przysłówkowa (In der Küche befindet sich der Kuchen.)
W formach czasownikowych używających czasownika posiłkowego, takiego jak „haben” + forma imiesłowowa, posiłkowy jest traktowany jak czasownik rzeczywisty, a imiesłów znajduje się na końcu: „Ich habe die Plazierung des Verbes verstanden”.
Jeśli czasownik ma przedrostek, może on być odłączony, w takim przypadku pojawia się na końcu: „Ich komme dir nach”, od „nachkommen” lub: „Ich sehe heute Abend mit einigen Freunde fern”. Od „fernsehen”, po oglądanie telewizji.
W zdaniu podrzędnym czasownik znajduje się na końcu: „Ich fragte mich, wo der Verb hinkommt”. W zdaniach podrzędnych czasownik posiłkowy znajduje się na końcu po imiesłowie: „Ich sagte, daß ich die Plazierung des Verbes verstanden habe”.
W pytaniach bez słowa pytającego na pierwszym miejscu pojawia się czasownik: „Kommt der Verb an erster oder zweiter Stelle?”
8. Czy po niemiecku używasz słowa „Will” lub „Werden” dla czasu przyszłego?
Przy budowaniu czasu przyszłego angielski używa czasownika posiłkowego „will”: „I will learn German online tomorrow” („Jutro nauczę się niemieckiego online”). Ale jeśli powiesz: „Ich will morgen online Deutsch lernen”, nie mówisz, że faktycznie to zrobisz – po prostu chcesz. „Will” to forma „wollen”, chcieć. Właściwym czasownikiem posiłkowym dla czasu przyszłego jest „werden”, co może również oznaczać „stać się”:
- „Ich werde gut in Deutsch” - Stanę się dobry w niemieckim.
- „Ich werde morgen Deutsch lernen” - Jutro nauczę się niemieckiego.
- „Ich will morgen Deutsch lernen” - Jutro chcę się uczyć niemieckiego.
9. Kiedy należy używać „Wann” zamiast „wenn” podczas mówienia po niemiecku?
„Ich sage es dir, wenn ich nach Hause komme”. „Wenn willst du nach Hause kommen?”
Pierwsza to dobra gramatyka niemiecka, druga nie, ale w żadnym z nich nie dyskutują, o której ktoś wraca do domu. Uczniom niemieckiego łatwo jest pomylić niemieckie „wenn” z angielskim „when” - „kiedy”.
W pierwszym przypadku to prawda, ale nie w sensie „o której godzinie”. To po prostu wyjaśnienie, że twierdzenie jest zależne od powrotu do domu. Przypomina to: „Powiem ci, kiedy się dowiem” lub „Skończy się, kiedy się skończy”.
„Wenn du nach Hause kommst, mußt du deine Hausaufgaben machen.”
„Kiedy wrócisz do domu, będziesz musiał odrobić pracę domową”.
Odrabianie lekcji wiąże się z powrotem do domu.

Generalnie jednak „wenn” najlepiej tłumaczyć jako „jeśli”.
- „Wenn du besser werden willst, must du deine Hausaufgaben machen”.
„Jeśli chcesz być lepszy, musisz odrobić pracę domową”.
- „Wenn du Deutsch lernen möchtest, kannst du einen Online-Sprachkurs machen.”
„Jeśli chcesz nauczyć się niemieckiego, możesz wziąć udział w kursie językowym online.”
Jak więc zapytać, o której ktoś wraca do domu? Używasz „Wann”.
- „Ich lasse dir wissen, wann ich nach Hause komme”. „Wann kommst du nach Hause?”
- „Dam ci znać, kiedy wrócę do domu”. "Kiedy będziesz w domu?"
10. Gdzie wstawić przysłówek w niemieckich zdaniach?
Polski ma tendencję do umieszczania przysłówków na końcu zdania lub tuż PRZED czasownikiem, ale w gramatyka niemiecka ma tendencję do umieszczania przysłówka tuż za czasownikiem:
- „Ich gehe gerne einkaufen”.
„Chętnie chodzę na zakupy”.
Jeśli czasowniki zawierają dopełnienie, pojawiają się po dopełnieniu pośrednim (dative), ale przed dopełnieniem bezpośrednim (accusative):
- „Ich gebe meinem Sohn jeden Tag ein belegtes Brot”.
„Codziennie daję synowi kanapkę”.
Gramatyka niemiecka jest prawdopodobnie najtrudniejsza dla ucznia, ponieważ różni się od polskiego tak wieloma szczegółami. Ale wytrwaj, a wkrótce będziesz mówić jak tubylec!
Dowiedz się wszystkiego o pisowni niemieckiej i o tym, jak opanować pisany język niemiecki tutaj.
Zacznij już dziś lekcje niemieckiego z prywatnym korepetytorem, wpisując np. „kurs języka niemieckiego Kraków” w wyszukiwarkę Superprof.