Chemia organiczna jest nauką zajmującą się badaniem materii zawierającej atomy węgla. Chemia organiczna zajmuje się badaniem struktury, właściwości i reakcji związków i materiałów organicznych. Wiele osób uważa chemię organiczną za przedmiot trudny, lecz jak się przekonasz, jest ona o wiele łatwiejsza do opanowania niż inne działy chemii.

Dostępni najlepsi nauczyciele chemii
Alicja
5
5 (36 ocen(y))
Alicja
150 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Joanna
5
5 (34 ocen(y))
Joanna
200 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Anton
5
5 (24 ocen(y))
Anton
90 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Mateusz
5
5 (28 ocen(y))
Mateusz
250 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Daria
5
5 (22 ocen(y))
Daria
115 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Łukasz
5
5 (18 ocen(y))
Łukasz
140 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Dominik
5
5 (19 ocen(y))
Dominik
160 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Aniela
5
5 (13 ocen(y))
Aniela
120 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Alicja
5
5 (36 ocen(y))
Alicja
150 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Joanna
5
5 (34 ocen(y))
Joanna
200 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Anton
5
5 (24 ocen(y))
Anton
90 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Mateusz
5
5 (28 ocen(y))
Mateusz
250 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Daria
5
5 (22 ocen(y))
Daria
115 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Łukasz
5
5 (18 ocen(y))
Łukasz
140 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Dominik
5
5 (19 ocen(y))
Dominik
160 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Aniela
5
5 (13 ocen(y))
Aniela
120 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Zaczynajmy

Co wchodzi w skład chemii organicznej?

Półka z roślinami w szklanych miarkach.
Jak wspomniano powyżej, badania z zakresu chemii organicznej dotyczą materii na bazie węgla. | źródło: Unsplash - CHUTTERSNAP

Dla wyjaśnienia: wszystkie organizmy żywe mają budowę węglową. Ten fakt daje nam pojęcie o tym, o ile rozleglejsza jest chemia organiczna w porównaniu z wszystkimi innymi działami chemii.

Trzeba przyznać, że termin „materia oparta na węglu” jest niejasny. Aby w pełni zrozumieć zakres tej dziedziny nauki o chemii, musimy zdefiniować, z czego składa się ta materia. Materię możemy podzielić na trzy grupy:

Węglowodory

  • metan
  • benzen
  • naftalina
  • polietylen

Związki węgla

  • dwutlenek węgla
  • tiokarbaminiany
  • cyjanek potasu
  • czterofluorek węgla

Halowęglowodory

  • dioksyny
  • bromki
  • fluorki
  • jodki

Węglowodory składają się wyłącznie z wodoru i węgla, jak sama nazwa wskazuje. Związki węgla, zwłaszcza w połączeniu z tlenem, azotem, siarką lub fosforem, dają bogactwo substancji o szerokim zastosowaniu.

add_circle
Zastosowania halowęglowodorów

🍳 Teflon jest prawdopodobnie najbardziej znanym materiałem halowęglowym.
💊 Osoby cierpiące na chorobę tarczycy znają inny halowęglowodór: tyroksynę.

Nasze ciała powinny wytwarzać wystarczającą ilość tego jodku organicznego. Jeśli tak się nie dzieje, konieczna jest suplementacja chemiczna. Poza tym jodki organiczne mają niewiele zastosowań przemysłowych.

Mechanizmy chemii organicznej

Szklane naczynia z kolorowym płynem.
Chemia organiczna ma wiele zastosowań. | źródło: Unsplash - Alex

Jako student chemii wiesz już, że liczba i układ atomów decyduje o budowie cząsteczek chemicznych.

Dotyczy to w szczególności pierwszej grupy węglowodorów, która składa się tylko z 2 pierwiastków.

Mniej jasne są mechanizmy, dzięki którym zachodzi aktywność chemiczna.

Proces przekształcania substratów — połączeń chemicznych — w użyteczne produkty przebiega zgodnie z przewidywalnymi, krok po kroku procesami.

bubble_chart
Mechanizmy chemii organicznej

Mechanizmy te opisują proces(y) reakcji chemicznych.

W chemii organicznej znajdujemy wiele takich procesów. Często są one specyficzne dla danego procesu lub materiału. Jednakże pięć mechanizmów dominuje. Poniższa tabela przedstawia je i opisuje, co robią:

🔧Mechanizm⚙️Proces
Reakcje substytucjiZastąpienie atomu lub grupy atomów innym atomem (lub grupą)
Reakcje eliminacjiUsunięcie cząsteczki (wody lub halogenku) w celu utworzenia wiązania podwójnego
Reakcje addycjiDodawanie atomu lub grupy atomów (zwykle w celu podwojenia lub potrojenia wiązania)
Reakcje przegrupowaniaReorganizacja atomów w cząsteczce
Reakcje utleniania-redukcjiPrzenoszenie elektronów z jednej cząsteczki do drugiej w celu zmiany stopnia utlenienia w rozpatrywanych cząsteczkach

Musisz opanować te 5 mechanizmów na maturę z chemii. Uczniowie szkół średnich będą musieli opanować konkretne reakcje i mechanizmy, aby opisać pytania, które pojawią się na egzaminach. Jednak limit wiedzy, którą musisz znać, jest znacznie niższy niż suma wszystkich reakcji chemicznych.

Liczba typowych reakcji/mechanizmów w chemii organicznej
185+

Opanowanie mechanizmów chemii organicznej jest istotnym aspektem studiów chemicznych, szczególnie dla tych, którzy chcą studiować biochemię. Te reakcje/mechanizmy stanowią podstawową wiedzę dla każdego, kto jest zainteresowany karierą w medycynie, farmacji lub produkcji chemicznej.

Wybierz korepetycje chemia z Superprof!

Program nauczania chemii organicznej

Biorąc pod uwagę, jak szeroką dziedziną nauki jest chemia organiczna, opanowanie tematu może Cię przerazić, zanim na dobre zaczniesz. Nie panikuj! Ta dyscyplina oferuje wiele możliwości, jednak nie musisz korzystać ze wszystkich.

child_care
Reguła KISS

Keep it simple, stupid!

Zasada ta narodziła się w Marynarce Wojennej Stanów Zjednoczonych. Reguła nawołuje do wykorzystywania prostych rozwiązań dla wydajnych wyników. Jaki ma to związek z Twoim przygotowaniem do matury z chemii?

W przypadku matury z chemii i studiów chemicznych program nauczania jest progresywny: zaczyna się od czegoś prostego i opiera się na podstawowej wiedzy.
Najbardziej wymagającym aspektem tych poziomów nauki chemii jest zapamiętywanie.
Na tym etapie Twojej kariery akademickiej nie musisz dokonywać wielkich, intuicyjnych kroków.
Musisz przyswoić tylko informacje, które pozwolą Ci na dalsze postępy.

Poszukaj zajęć w okolicy, wpisując np.: „korepetycje chemia Kraków” w wyszukiwarkę Superprof.

Chemia organiczna na egzaminie ósmoklasisty

Wszystko, o czym przeczytałeś do tej pory: trzy „grupy” materii, mechanizmy i reakcje, stanowią treść Twojego programu nauczania chemii organicznej.

Szklane naczynia chemiczne z pipetą.
Chociaż halowęglowodory i związki węgla stanowią niewielką część materiału, główny nacisk będzie położony na węglowodory. | źródło: Unsplash - Hans Reniers
add_to_photos
Dlaczego skupiamy się na węglowodorach?

1️⃣ Są to najbardziej podstawowe cząsteczki, składające się jedynie z wodoru i węgla.
2️⃣ Mają najszersze zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu i transporcie.

Twoje badania nad węglowodorami podzielą się na trzy kategorie węglowodorów:\

Związki nasycone

  • najprostsza struktura
  • tylko jedno wiązanie między atomami
  • przykład: metan

Związki nienasycone

  • podwójne lub potrójne wiązania między atomami węgla
  • wiązania podwójne = alkaleny
  • potrójne wiązania alkaliczne

Węglowodory aromatyczne

  • cykliczna struktura cząsteczkowa
  • inna nazwa: areny, aryle
  • przykład: benzen

Oprócz szczegółowego badania węglowodorów, sporo czasu poświęcisz grupom funkcyjnym. Oczywiście węglowodory są grupą funkcyjną, ale lista ta obejmuje również:

  • grupy zawierające halogeny
  • grupy zawierające azot
  • grupy zawierające tlen
  • grupy zawierające fosfor
  • grupy zawierające siarkę
  • grupy zawierające bor

Wiedząc, że warto się skupić na grupie materii na bazie węgla, powinno to zwiększyć Twoje szanse na opanowanie zagadnień z chemii organicznej na poziomie egzaminu ósmoklasisty. Pamiętaj, że masz dużo rzeczy do zapamiętania.

Wpisz „korepetycje chemia online” w wyszukiwarkę Superprof i zacznij naukę już dziś!

Chemia organiczna na maturze

Uczniowie rozpoczynający przygotowania do egzaminu maturalnego powtórzą wszystko, czego potrzebowali na egzamin ósmoklasisty. Na kursach chemii organicznej omawiane są grupy funkcyjne, alkany i alkeny, wiązania, alkohole i halogenoalkany.

Halogenoalkany powstają w wyniku substytucji atomów wodoru atomami halogenu. Na ich liście znajdują się chloroetan, jodoetan, tetrafluoroetan, trichlorometan i inne.

Do matury powtórzysz też wiedzę o:

atomach węgla połączonych kowalencyjne
złożonych materiałach i ich cząsteczkach
związkach nienasyconych
węglowodorach aromatycznych

Te dwie ostatnie kategorie złożone, pomijane na poziomie egzaminu ósmoklasisty, teraz przyciągają uwagę, na jaką zasługują.

Dodasz aminy i amidy do swojego słownika, koncentrując się na ich tworzeniu. Aminy są pochodnymi amoniaku, w których jeden lub więcej atomów wodoru zostało zastąpionych. Mogą być pierwotne, wtórne, trzeciorzędowe lub aromatyczne, a każdy z nich ma swoje własne procesy.

Kolejne ważne działy chemii to:

Fenol i barwniki: czym są, jak powstają i jakie są reakcje.
Aspekty polimeryzacji, obejmujące właściwości polimerów i procesy ich wytwarzania.
Spektroskopia obejmująca chromatografię i spektroskopię IR.
Niewiele trzeba, aby połączyć wszystkie te aspekty.

Powtórka materiału jest kluczem do sukcesu na lekcjach chemii organicznej i chemii nieorganicznej.

Czym zajmuje się chemik organik?

Jean-Marie Lehn
Urodzony:
30 Wrzesień 1939 r. we Francji
Wykształcenie:
Licencjat z filozofii, licencjat z nauk przyrodniczych, doktorat z nauk przyrodniczych
Prawa i definicje chemika:
Synteza kryptandów; chemia supramolekularna
Nagrody:
Nagroda Humboldta (1983), Nagroda Nobla w dziedzinie chemii (1987), Medal Davy’ego Królewskiego Towarzystwa (1997), Wielki Oficer Legii Honorowej (2014) i wiele innych
Jean-Marie Lehn dorastał, podziwiając reakcje chemiczne.
🍞 Jego ojciec był z zawodu piekarzem, ale jego pasją była muzyka.
📚 Nic więc dziwnego, że ten chemik organiczny zajął się nauką.
🎼 Przez całą swoją karierę naukową grał na organach (i nadal na nich gra).
Początkowo uważał języki za swojego konika.
📓 Studiował literaturę francuską, a także angielską, niemiecką, łacinę i grekę.
Dopiero gdy zaczął studiować pod okiem znanego francuskiego chemika, Guya Ourissona, zdał sobie sprawę, że chemia powinna stać się jego pracą życiową.
⚗️ Podjąwszy tę decyzję, skoncentrował swoje studia na chemii i od razu po ukończeniu studiów rozpoczął pracę zawodową.

Praca w chemii organicznej

Fiolki z pomarańczowym płynem na blacie.
Chemicy organiczni spędzają większość swojej kariery w laboratoriach. | źródło: Unsplash - Fulvio Ciccolo

Jeśli nie siedzą w laboratorium poświęcają czas na czytanie i nawiązywanie kontaktów z innymi chemikami. Wysoko wykształceni chemicy organiczni mogą wybrać stanowiska nauczycielskie, szczególnie na uniwersytecie. Największą wartością w tej dziedzinie kariery jest pisanie o swoich badaniach.

Artykuły Jean-Marie Lehna
790

Nasz wyróżniony chemik organik jest przykładem nacisk na publikację w tej dziedzinie. Do stycznia 2006 r. - przez 40 lat kariery jego grupa badawcza przyczyniła się do powstania blisko 800 recenzowanych artykułów, które wzbogaciły literaturę z zakresu chemii.

Znajdujemy wiele podobieństw między panem Lehnem a Wilhelmem Ostwaldem, pionierem w dziedzinie chemii fizycznej. Obaj naukowcy w młodości przejawiali przelotne zainteresowanie nauką, studiowali jednak filozofię i przedmioty artystyczne.

Obu pociągała nauka, bo obracali się w kręgu pasjonatów chemii. Nie najgorszy sposób na znalezienie satysfakcjonującej kariery.

Oferty pracy w chemii organicznej

Przemysł jest inną ścieżką kariery, jaką mogą obrać chemicy organiczni. Na całym świecie duże i małe korporacje rekrutują do swoich szeregów najbardziej utalentowanych chemików. Wśród nich możemy wyróżnić:

  • Dow Chemical
  • Unilever
  • BASF
  • Sumitomo
  • Formosa
  • Air Liquide
  • Reliance Industries
  • Braske
  • Linde
  • Sinopec
  • Lotte
  • Dupont

Jak zapewne wiesz, lista firm produkujących chemikalia jest o wiele dłuższa. Jednak to te marki są znane na całym świecie. Używamy ich produktów w naszych domach, a rolnicy wykorzystują je do uprawy naszej żywności.

Chemicy organiczni pracują również w laboratoriach koncernów farmaceutycznych na całym świecie. Firmy te zatrudniają chemików organicznych i polegają na pracy chemików analitycznych, co pomaga udoskonalać produkty i procesy produkcyjne.

healing
Najbardziej znane marki farmaceutyczne

W trakcie pandemii zwróciliśmy szczególną uwagę na takie marki jak Pfizer, Astra Zeneca i Novartis.

Inne ważne nazwiska w badaniach farmaceutycznych i produkcyjnych obejmują Merck, Sanofi, Glaxco SmithKline, Johnson & Johnson, Roche i Bayer. Te i inne laboratoria stanowią dowód na to, że studiowanie chemii organicznej otwiera drogę do pewnej kariery zawodowej.

Jednak w chemii organicznej nie ma nic fascynującego. Przynajmniej nie chodzi o zdobycie sławy, która zdaje się dominować w naszym zainteresowaniu społecznym. Jednakże jest to satysfakcjonująca praca, dająca świadomość, że robimy wszystko, co w naszej mocy, aby poprawić jakość życia i zdrowia.

Lubisz ten artykuł? Oceń nas!

5,00 (1 ocen(y))
Loading...

Marta Pniewska

Pozytywnie zakręcona idealistka. Straszna psiara i wielbicielka gier planszowych. Fascynatka lingwistyki, kreatywnego myślenia i samorozwoju.