Dynastia Tudorów stanowi ogromną część angielskiej historii.

Był to czas w historii Anglii, w którym kraj odseparował się od papiestwa w Rzymie.

I oczywiście był to czas najbardziej fascynujących, nikczemnych i dramatycznych królów i królowych, wiodących skandaliczne życie prywatne i uczynił Anglię krajem, który znamy dzisiaj.

Jednak wszystko, co wiemy o Domu Tudorów i w ogóle o Anglii za czasów panowania Tudorów czasami mija się z prawdą. Czy w tym okresie w historii Anglii, od Henryka VII do Elżbiety I, znajdziemy jeszcze coś, co może nas zdziwić?

Oczywiście, że tak! W tym artykule przyjrzymy się niektórym aspektom okresu Tudorów, o których mogłeś nie wiedzieć.

Dostępni najlepsi nauczyciele historii
Grzegorz
5
5 (15 ocen(y))
Grzegorz
60 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Maria
5
5 (21 ocen(y))
Maria
100 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Marta
5
5 (8 ocen(y))
Marta
45 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Bartłomiej
5
5 (15 ocen(y))
Bartłomiej
80 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Kacper
5
5 (11 ocen(y))
Kacper
40 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Julia
5
5 (13 ocen(y))
Julia
50 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Piotr
5
5 (3 ocen(y))
Piotr
200 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Emilia
5
5 (8 ocen(y))
Emilia
60 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Grzegorz
5
5 (15 ocen(y))
Grzegorz
60 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Maria
5
5 (21 ocen(y))
Maria
100 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Marta
5
5 (8 ocen(y))
Marta
45 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Bartłomiej
5
5 (15 ocen(y))
Bartłomiej
80 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Kacper
5
5 (11 ocen(y))
Kacper
40 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Julia
5
5 (13 ocen(y))
Julia
50 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Piotr
5
5 (3 ocen(y))
Piotr
200 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Emilia
5
5 (8 ocen(y))
Emilia
60 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Zaczynajmy

Podstawowe fakty o Tudorach

Pomimo tego, że kraj cieszył się silną gospodarką, ekspansywnymi perspektywami i optymistyczną przyszłością, era Tudorów była czasem burzliwym. Toczyły się wtedy wojny, powstania i skandaliczne napady na skarby państw, aby zaspokoić nienasyconą chciwość monarchów Tudorów na wszystko, co najlepsze.

Pomijając ekscesy władców, wciąż utrzymujący się mit, że czas panowania Tudorów, zwany Złotą Erą panowania angielskiego, był epoką oświecenia, postępu, pokoju i dobrobytu, jest daleki od prawdy.

Być może największa nieprawda dotyczy samego Domu Tudorów.

róża biała czerwona płatki
Róża Tudorów połączyła dwa kolory Wojny Dwóch Róż - czerwony Lancasterów i biały Yorków. | źródło: Unsplash - Dustin Humes

Tudorowie prawdopodobnie w ogóle nie powinni być monarchami

Powszechnie wiadomo, że era Tudorów rozpoczęła się w 1485 roku, kiedy koronowano na króla Henryka VII, Henryka Tudora. Ród Lancasterów pokonał Ryszarda III z rody Yorków w bitwie pod Bosworth Field, kończąc trzydziestoletnią Wojnę Dwóch Róż. Henryk pochodził ze zwycięskiego rodu.

Mimo, że Henryk VII, po swojej koronacji, bardzo solidnie ugruntował swoją pozycję jako siła jednocząca w angielskiej polityce, poślubiając Elżbietę z Yorku, aby zakończyć Wojnę Dwóch Róż, jego pozycja wciąż była dość chwiejna.

Jego prawo do objęcia korony częściowo wynikało z dziedziczenia tytułów po pradziadku, czwartym synu Edwarda III, Janie z Gaunt, i jego kochanki. Pradziadek Henryka był zatem bękartem, więc ważniejszy wpływ na otrzymanie korony był związany z rodzinnym powinowactwem matki.

Henryk był kandydatem na króla, popartym przez Lancasterów tylko dlatego, że wszyscy, którzy mieli większe prawa, zostali zabici podczas wojny. Tak więc, pod wieloma względami, nigdy nie powinien był zostać królem.

Dowiedz się więcej o monarchach okresu Tudorów!

Szkoci i Walijczycy nie przepadają za określaniem Tudorów Brytyjczykami

Mówiąc o Tudorach w dzisiejszych czasach, wyrażenie „Historia Wielkiej Brytanii” zawsze grozi nieporozumieniem. Jednak w tym momencie, w XVI wieku, w ogóle nie było czegoś takiego jak „Wielka Brytania”.

Szkocja była zupełnie innym krajem, z którym Anglicy nieustannie toczyli wojnę, a gdy Walia też była zdefiniowanym państwem. Dopiero w 1536 r. Akt unii Henryka VIII uczynił Walię częścią terytorium monarchów Tudorów.

Wcześniej Walia należała do administracji przez Księstwa Walii i Marcher Lordships, które chroniły granicę między Anglią i bezprawną Walią.

Sami Tudorowie byli właściwie Walijczykami, Henryk Tudor wywodził się z Tudorów, rodziny walijskiej szlachty.

Dziadkiem Henryka VII był niejaki Owen Tudor, który zangielizował swoje walijskie imię, Owain ap Maredudd ap Tudur. Był drugim mężem Katarzyny de Valois, której pierwszym mężem był Henryk V, a jego własny ojciec brał udział w powstaniu Glyndŵr, ostatniego dużego powstania w imieniu walijskiej niepodległości od Anglii na początku XV wieku.

Dowiedz się więcej o tym, kim byli Tudorowie!

Fakty o królach Tudorów

Jak to często bywa, nawet w dzisiejszej polityce, lider jest obwiniany lub przypisuje mu się wszystko, co dzieje się za jego panowania. Zwykle jednak kto inny pociąga za sznurki, wprowadzając zmiany lub wywołując zamęt.

Thomas Cromwell jest tego doskonałym przykładem.

Henryk VIII miał o wiele więcej „interesujących” spraw do załatwienia - w końcu został zapamiętany jako król, który miał 6 żon, a jego lubieżne podboje są legendą! W związku z tym był pełen przekonania, że jego sekretarz generalny jest wystarczająco kompetentny do samodzielnego kierowania sprawami państwa.

Cromwell wziął się do roboty. Opracował wstępne oddzielenie monarchii od spraw państwowych, pomysł, który król uważał za doskonały. Wzmocniła się rola parlamentu w rządzeniu, a rola króla zeszła na dalszy plan.

Kiedy Henryk VIII zlecił Thomasowi Cromwellowi znalezienie innej - czwartej - żony,pan Cromwell popełnił błąd w swoim wyborze. Mimo całego dobra, które uczynił dla królestwa, proponując królowi związek z Anną Kleve, Cromwell został oskarżony o zdradę i stracony.

Jeden z największych architektów reform w Anglii zmarł haniebnie, a król, ze wszystkimi swoimi ekscesami, żył dalej.

Król Henryk VIII nie odseparował Anglii od Rzymu tylko z powodu Anny Boleyn

Głównym znanym powodem, dla którego Henryk VIII zainicjował masowy przewrót religijny w latach trzydziestych XVI wieku był napędzany miłością lub pożądaniem do Anny Boleyn.

To tylko połowa historii...

Obietnica małżeństwa z Anną Boleyn, po rozwodzie z Katarzyną Aragońską, na pewno cieszyła Henryka, ale ten cudowny splot życia osobistego i rządów jest czystą fikcją. Główne przyczyny odwrócenia się od Rzymu były nieco bardziej polityczne.

Król wydał zawartość państwowego skarbca na masę bezsensownych wojen w pierwszej połowę swojego panowania. Perspektywa wejścia w posiadanie całego majątku kościelnego – majątku, który w ówczesnej sytuacji wzbogacał Rzym, była naprawdę kusząca.

Okoliczności dla separacji z wiarą rzymskokatolicką były perfekcyjne. Ogromne niezadowolenie z Kościoła katolickiego w całej Europie utorowało mu drogę królowi (a raczej Thomasowi Cromwellowi) do zrealizowania tego planu.

Znajdź zajęcia z historii w okolicy, wpisując np. korepetycje historia Kraków w wyszukiwarkę Superprof.

pałac Hampton ponure niebo
Pałac Hampton był jedną z ulubionych siedzib Henryka VIII. | źródło: Pixabay - Waldo Miguez

Boleyn została stracona za cudzołóstwo, ale tak naprawdę to Henryk nie był wierny

Anna Boleyn, po całej klęsce rozwodowej, została ścięta, czynność najwyraźniej uzasadniona oskarżeniem jej przez Henryka o cudzołóstwo.

Jednak Henryk był jednym z najbardziej znanych kobieciarzy, który kiedykolwiek zasiadał na angielskim tronie.

Oprócz stosunków małżeńskich z co najmniej pięcioma żonami, jego małżeństwo z Anną Kleve było podobno nieskonsumowane, historycy uważają, że odbywał stosunki seksualne z wieloma innymi kobietami. Jedną z nich była prawdopodobnie siostra Anny Boleyn, Mary. Co więcej, uważa się, że spłodził wiele nieślubnych dzieci.

Dowodem jego licznych podbojów jest jego najsłynniejszy portret, namalowany przez Hansa Holbeina młodszego.

Ten obraz przedstawia go stojącego z rozłożonymi nogami i z wystającym mieszkiem. Dzisiaj, historycy i naukowcy zgadzają się, że genitalia króla, najprawdopodobniej spuchnięte od choroby, wymagały dodatkowego miejsca, które zapewniał ten element odzienia.

W historii Tudorów jest inny monarcha, o którym wszyscy zapominamy

Co dziwne, zwykle pamiętamy pięć (lub sześć) monarchów z dynastii Tudorów: Henryk VII, Henryk VIII, Edward VI, Lady Jane Grey (być może), Maria I i Elżbieta I.

Jest jeszcze jeden król Tudorów, o którym ludzie zwykle zapominają.

Filip II z Hiszpanii był mężem Marii I i posiadaczem tytułu „Króla Anglii”. W depeszach dyplomatycznych, w parlamencie, a nawet na monetach angielskich,Filip został uznany za króla Anglii. Zaprzeczenie jego władzy uznawano za zdradę stanu.

Ironia legalności: nie potrafił przeczytać ani słowa po angielsku. Teksty odnośnie wszystkich spraw państwowych musiały być publikowane po łacinie lub po hiszpańsku, aby mógł je zrozumieć i zatwierdzić.

Wyszukaj korepetycje z historii na Superprof.

Pies Edwarda VI

Edward VI miał zaledwie dziewięć lat, kiedy zasiadł na tronie. Niezdolny do zajmowania się sprawami państwa w tak młodym wieku, jego wujek został mianowany jako Lord Protektor. Edward Seymour, wspomniany wujek, poważnie traktował swoje obowiązki.

Jego brat, Thomas Seymour, był zbyt chciwy i ambitny, by objąć pozycję niańki.

Wszedł do królewskiego prywatnego ogrodu z pistoletem w dłoni, zamierzając wejść przez okno do komnat i porwać młodego monarchę. Po drodze Pies Edwarda skoczył na niego z obnażonymi kłami, w zdecydowanym ataku.

Był to stosunkowo mały pies - spaniel, ale Thomas najwyraźniej wystraszył się nadchodzącego ataku i nie marnując czasu pociągnął za spust. Zastrzelił psa.

Strażnicy pałacu królewskiego myśleli, że na terenie pałacu przebywa zabójca. Plutony strażników przeczesywały każdy centymetr terenu Pałacu Westminsterskiego, wkrótce znajdując Thomasa Seymoura. Został zabrany do Twierdzy Londyńskiej, uznany za winnego zdrady i ścięty.

Podpisanie wyrok śmierci na brata musiało być wyjątkowo trudne dla Edwarda Seymoura, działającego w imieniu króla i państwa.

Fakty o królowych Tudorów

Era Tudorów była znana między innymi z ważnych kobiet.

Dwie pierwsze królowe Anglii pochodziły z Tudorów, a o jednej z najbardziej wpływowych postaci dynastii Tudorów - Annie Boleyn - nakręcono niezliczone filmy i napisano opowiadania.

Nawiasem mówiąc, Anne Boleyn jest określana jako inicjatorka angielskiej reformacji, przez jej tak zwaną zdradę; powód, dla którego została ścięta. Wszyscy wiemy, że to Thomas Cromwell, manewrując w cieniu, zainicjował te reformy.

Opinia publiczna była bardzo przychylna Annie Boleyn, kobiecie, która poszła na śmierć z wysoko uniesioną głową. Jaka byłaby z niej królową!

Mimo to w epoce Tudorów nie brakowało królowych; zbadajmy ich spuściznę.

Biedna Lady Jane Grey była prawdopodobnie pierwszą królową Anglii - w zależności od tego, kogo zapytasz

Niewiele jest osób w historii monarchii angielskiej, które miały tak paskudny los jak Lady Jane Grey. Jasne, Jerzy III oszalał, a Karol I został stracony. Ale nikogo nie wykorzystano tak cynicznie i nikt nie spotkał takiego losu w tak młodym wieku, jak Lady Jane Grey.

Wyznaczona przez Edwarda VI i jego doradcę, Johna Dudleya, księcia Northumberland, jako następczyni tronu w 1553 roku, Lady Jane nie znalazła dużego poparcia, kiedy została ogłoszona królową w tym roku. Niewielu zwolenników, których miała, wkrótce zwróciło się przeciwko niej.

Kiedy Maria I została ogłoszona królową dziewięć dni później, Lady Jane została uwięziona i ostatecznie stracona. Zmarła w wieku szesnastu lub siedemnastu lat.

Pomimo tej tragedii mogła być pierwszą kobietą, która została królową Anglii. To zależy z kim rozmawiasz, bo niektórzy twierdzą, że pierwsza była Cesarzowa Matylda, jeszcze w XII wieku. Inni twierdzą, że Lady Jane w rzeczywistości nigdy nie była królową, ale że pierwszą królową Anglii była właściwie jej następczyni, Maria I.

Znajdź korepetycje z historii na Superprof.

królowa anglii Maria I portret niebieskie tło
Królowa Maria I była surową, restrykcyjną monarchinią; niektórzy powiedzieliby, że była bezwzględna, ale nie była najbardziej krwawą ze wszystkich władców Anglii. | źródło: Visualhunt - hape662

Maria I naprawdę nie zasługuje na miano „Krwawej Marii”

Mary Tudor, czyli Maria I, naprawdę ma złą reputację. W rzeczywistości ma tak złą reputację, że jest bardziej znana pod pseudonimem „Krwawa Maria”. W dzisiejszych czasach historycy zdają sobie sprawę, że określenie to nie jest do końca sprawiedliwe.

Jasne, Maria I rzeczywiście skazała na stracenie kilka osób podczas swojego panowania, ale nie tak wiele, jak jej pokrewni Tudorowie. W rzeczywistości 283 osoby, które spłonęły na stosie, wydają się dość dostojną i powściągliwą liczbą w porównaniu z resztą jej rodziny.

Mówi się, że Henryk VIII dokonał egzekucji 70 000 ludzi, na przykład, co z pewnością można uznać za nadmierne. Elżbieta, choć wprawdzie rządziła znacznie dłużej niż Maria, skazała 600 osób na egzekucję.

Królowa Anglii Elżbieta I nie była tak popularna na całym świecie, jak moglibyśmy teraz sądzić

I tak jak Mary zyskała trochę złą reputację, może Elżbieta I mogła nie być tak wielką królową, jak nam się wydaje.

Pod jej rządami Anglia przeszła całą serię buntów i prób zamachu stanu.

  • Powstanie Północne 1569r. to słynna próba osadzenia na tronie Marii, królowej Szkotów.
  • Spisek Ridolfiego z 1571 roku, z udziałem włoskiego bankiera, był próbą zorganizowania hiszpańskiej inwazji na Anglię.
  • Spisek Throckmortona (1583 r.), to wydarzenie ponownie obracające się wokół Marii, królowej Szkotów, którego celem było zamordowanie królowej Elżbiety I.

Nic dziwnego, że za panowania Elżbiety doszło do takiego zamieszania. Mimo że jej ojciec zainicjował separację Anglii od kościoła rzymskokatolickiego katolicyzm znajdował przyczółek w zagłębionych niszach kraju.

Kiedy papież Pius V wydał dekret, uznający Elżbietę za nieprawną monarchinię, katolickie „armie” były gotowe powstać i usunąć ją z tronu. Na szczęście tajna służba ministrów królowej pokrzyżowała im plany, zanim spotkała ją jakakolwiek krzywda.

Wybierz korepetycje z historii z Superprof.

Elżbieta I miała oszałamiającą garderobę

Jej ojciec, żarliwie kochliwy rozrzutnik, nie dbał o swoje córki. W pogoni ojca za spłodzeniem męskiego następcy tronu i dobrą zabawą, Elżbieta, po śmierci matk, żyła w dotkliwej biedzie, mimo że miała królewską krew.

Okoliczności jej codziennego życia były tak tragiczne, że kiedy wyrosła ze swoich ubrań, musiała pisać listy (a raczej robiłą to jej służąca, błagając o pieniądze, by móc się ubrać.

Każdy zwykły człowiek czułby się zmiażdżony takim upokorzeniem. Królewska krew Elżbiety wrzała z powodu hańby. Czy to dlatego jej szafy zawierały ponad 2000 sukienek, każda bardziej wyszukana, kolorowa i bogata niż poprzednia?

Jedna opowieść opisuje pewną Lady Mary Howard, która pojawiła się na dworze, ubrana w suknię bardziej olśniewającą i ostentacyjną, niż być może wymagała tego okazja. Elżbieta, pożerana przez zazdrość (i bez wątpienia wściekłość), przywłaszczyła sobie kreację i paradowała w nim po zamku.

Dowiedz się więcej o życiu za panowania Tudorów!

Królowa Elżbieta 1 portret
Elżbieta I (1533-1603 r.) królowa Anglii i Irlandii od 1558 r.

Inne zaskakujące fakty dotyczące epoki Tudorów

Pozostałości dzisiejszej Anglii Tudorów – architektura i sztuka, sztuki Szekspira i działanie rządu, dają złudzenie, że ten okres był pełen bogactwa i dobrobytu dla wszystkich.

Jak to się często przedstawia, musiał to być Złoty Wiek… prawda?

Nie do końca. Te kilka ciekawostek daje lepszą perspektywę na życie w epoce Tudorów, które wiedli Anglicy spoza rodziny królewskiej.

Anglicy tak naprawdę nie pokonali hiszpańskiej Armady w 1588 roku

Jedną z najzabawniejszych rzeczy w lekcjach o Tudorach w szkołach średnich jest to, że wszystkie kończą się w 1588 roku, roku hiszpańskiej Armady, która została pokonana przez Anglików, przy odrobinie szczęścia i złej brytyjskiej pogodzie.

W rzeczywistości w 1589 roku Elżbieta zarządziła „kontrarmadę”, na czele której stali Francis Drake i John Norris. Działania Anglii powiodły się niefortunnie i zapoczątkowały kolejny długi okres hiszpańskiej dominacji na morzach.

Historycy szacują, że do ok. 15 000 istnień przepadło podczas kontr-Armady; niektórzy zginęli z powodu choroby, a inni przez rany bitewne - lub wręcz zostali zabici w bitwie. Możesz być pewien, że to nie arystokracja poniosła większość tych strat.

Ponadto potężna flota angielska straciła 40 statków. Niektóre zostały zatopione, a inne pojmane.

W świetle tych wydarzeń, walka z Hiszpańską Armadą wcale nie wydaje się wielkim zwycięstwem.

Edukacja dla nielicznych uprzywilejowanych

Pomimo Christophera Marlowe'a i Williama Szekspira, dramatopisarzy epoki elżbietańskiej, nadal znanych na całym świecie, edukacja nie była uważana za ważną w czasach Tudorów. Rzeczywiście, naukowcy często byli ogłaszani heretykami, oskarżanymi o czary i bunt.

Ani król, ani rząd nie zachęcali do dokonywania odkryć naukowych, mimo że w tym czasie żyły i pracowały jedne z najbystrzejszych umysłów naukowych.

Podstawowa edukacja, podobnie, uznawana była za niepotrzebną, zwłaszcza dla mas. Zamożne rodziny mogły posyłać swoje dzieci do szkoły i tak było. Ubodzy w zasoby, a tym bardziej w wykwalifikowanych instruktorów, uczniowie mieli tylko „podręczniki”, z których mogli się uczyć.

Hornbook składa się z fragmentu tekstu - zwykle o charakterze religijnym, naklejonego na tablicę i pokrytego przezroczystym materiałem z krowiego rogu.

Dyscyplina była ciężka. Każde wykroczenie ucznia mogło skutkować 50 lub więcej batami laską. Niektórzy rodzice woleli zapłacić za „chłopca do bicia”, kogoś, kto odbędzie karę za ich dziecko.

Chłopcem do bicia króla Edwarda VI był Barnaby Fitzpatrick. Zaskakująco, później zostali przyjaciółmi.

Lubisz ten artykuł? Oceń nas!

4,33 (6 ocen(y))
Loading...

Marta Pniewska

Pozytywnie zakręcona idealistka. Straszna psiara i wielbicielka gier planszowych. Fascynatka lingwistyki, kreatywnego myślenia i samorozwoju.