Nagroda Nobla jest jedną z najbardziej prestiżowych międzynarodowych nagród w środowisku akademickim. Można ją zdobyć w pięciu różnych dziedzinach:
- Fizjologia lub medycyna
- Chemia
- Fizyka
- Literatura
- Pokojowa Nagroda Nobla
W tym artykule skupimy się na nagrodzie Nobla w dziedzinie chemii.
Czym jest Nagroda Nobla?
Cóż, jeśli użyjemy oficjalnej definicji, jest to nagroda przyznawana „osobom, które w ostatnim roku przyniosły ludzkości największe korzyści”.
Jak można sobie wyobrazić, właśnie to sprawia, że Nagroda Nobla jest tak ważna w środowisku akademickim i nie tylko. To nie tylko uznanie talentu lub przełomu, ale uznanie postępu w określonej dziedzinie.
Nie mówimy tu tylko o dobrze napisanym eseju lub eksperymencie naukowym, który może udowodnić prawdziwość danej teorii. To nagroda przyznawana niezwykle utalentowanym osobom, które w większości przypadków poświęciły całe swoje życie w pogoni za rewolucyjnymi pomysłami.
Przykładowe osiągnięcia w dziedzinie chemii i fizyki
Przykładami niezwykłych odkryć są Nagrody Nobla z chemii przyznane:
- twórcom baterii litowo-jonowej,
- naukowcom stojącym za odkryciem kwazikryształów,
- wynalazcy mikroanalizy substancji organicznych.
W związku z tym kandydaci do Nagrody Nobla z chemii są najlepsi w swojej dziedzinie studiów. Wszyscy laureaci nagrody Nobla w dziedzinie chemii zasługują na światowe uznanie, ponieważ osiągnęli coś naprawdę przełomowego.
Czy chcecie dowiedzieć się więcej o tej fascynującej dziedzinie?
Jeśli tak, czytajcie dalej i odkryjcie wiele ciekawostek o Nagrodzie Nobla w dziedzinie nauk ścisłych. Omówimy wszystko, od pierwszych po najsłynniejszych laureatów Nagrody Nobla z chemii i fizyki.
Pierwsze Nagrody Nobla w dziedzinie chemii
Nagroda Nobla w dziedzinie chemii została po raz pierwszy ustanowiona przez Alfreda Nobla w 1895 roku.
Jednak organizacją, która przyznaje wyróżnienie, jest Fundacja Nobla i Królewska Szwedzka Akademia Nauk. Istnieje komitet składający się z pięciu członków, którzy są wybierani przez Akademię i składają się na Komitet Nobla ds. Chemii.
Ceremonia wręczenia Nagrody Nobla odbywa się co roku 10 grudnia w Sztokholmie i upamiętnia rocznicę śmierci Alfreda Nobla. Jeśli chodzi o dziedzictwo, Alfred Nobel wynalazł dynamit i zanim zmarł w 1896 roku postanowił przelać swój majątek na instytucję Nagrody Nobla, dlatego też istnieje ona do dziś.
Był on przede wszystkim szwedzkim chemikiem, ale parał się także inżynierią, wynalazkami, przedsiębiorczością i nie tylko.
Pierwszym laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie chemii był Holender Jacobus Henricus van’t Hoff. Nagroda ta została przyznana w 1901 roku (zaledwie pięć lat po śmierci Nobla) „w uznaniu nadzwyczajnych zasług, jakie wyświadczył przez odkrycie praw dynamiki chemicznej i ciśnienia osmotycznego w roztworach”.
Chemik teoretyczny położył podwaliny pod:
- nowoczesną teorię równowagi chemicznej,
- teorię kinetyki chemicznej,
- teorię termodynamiki chemicznej,
- teorię powinowactwa chemicznego.
Krótko mówiąc, utorował drogę przyszłym chemikom do dalszych przełomów w nauce. Jego Nagroda Nobla jest zasłużona, ponieważ znacząco pchnął dziedzinę chemii do przodu.
Więc kim jest następny zdobywca?
Kolejnym laureatem był niemiecki chemik Hermann Emil Fischer, który zdobył wyróżnienie rok później. W roku 1902 otrzymał Nagrodę Nobla „w uznaniu niezwykłych zasług w pracach dotyczących syntez cukrów i puryn”.
Emil Fischer wraz z kolegą Fourneau odkrył syntezę dipeptydu, która pozwoliła na lepsze zrozumienie białek.
Najsłynniejsi zdobywcy Nagrody Nobla
Ale kim są najwybitniejsi chemicy, którzy zdobyli Nobla?
Cóż, pierwszym naukowcem pochodzącym z Wielkiej Brytanii, który odebrał tę nagrodę w 1904 roku, był niejaki William Ramsay, zaledwie kilka lat po jej powstaniu. Szkotowi wraz z jego współpracownikiem Johnem Williamem Struttem przypisuje się odkrycie gazów szlachetnych. Był to tak dynamiczny duet, że zdobyli Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki, w tym samym roku za odkrycie argonu!
Jak można sobie wyobrazić, wkład Ramsaya w dziedzinę chemii otworzył dalsze możliwości układu okresowego pierwiastków, co doprowadziło do stworzenia zupełnie nowej sekcji.
Kolejnym znanym chemikiem był Fritz Pregl, który pochodził z Austrii. Odebrał nagrodę Liebena w 1914 r., a następnie Nobla w dziedzinie chemii w 1923 r. „za wynalezienie metody mikroanalizy substancji organicznych”, w szczególności poprzez udoskonalenie techniki ciągu spalinowego do analizy pierwiastkowej.
Wśród laureatów Nagrody Nobla z chemii znalazła się również polsko-francuska uczona Maria Skłodowska-Curie.
Została dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla za osiągnięcia naukowe:
- po raz pierwszy w 1903 roku z fizyki wraz z mężem i Henrim Becquerelem za badania nad odkrytym przez Becquerela zjawiskiem promieniotwórczości,
- po raz drugi w 1911 roku z chemii za wydzielenie czystego radu.
Ogromny podziw budzą jej nadzwyczajne dokonania naukowe i szacunek jaki zdobyła w czasach, gdy większość uniwersytetów nawet nie przyjmowała kobiet na studia, a ona sama musiała walczyć o należne jej miejsce w świecie nauki.
Który kraj ma najwięcej Nagród Nobla w dziedzinie chemii i fizyki?
Po pierwsze, patrząc na ogólny obraz, pod względem Nagród Nobla w dziedzinie chemii:
- Stany Zjednoczone znajdują się na pierwszym miejscu, ponieważ łączna liczba zdobywców Nagrody Nobla w tej dziedzinie to około 72,
- Wielka Brytania ma obecnie 33 nagrody Nobla od czasu ceremonii wręczenia nagród ponad 100 lat temu w dziedzinie chemii,
- Co ciekawe, temu zdumiewającemu osiągnięciu dorównują im Niemcy, które również mają 33 Nagrody Nobla w dziedzinie chemii,
- Po trzech najlepszych krajach są Francja z 10 nagrodami Nobla w dziedzinie chemii,
- następnie Japonia z 8,
- Szwajcaria z 7.
Wyszukajcie „korepetycje chemia Łódź” na stronie Superprof.
Laureaci Nagrody Nobla 2020 - 2022
Nobel chemiczny 2020
Nagroda Nobla w dziedzinie chemii w 2020 r. została przyznana zarówno Jennifer A. Doudnie, jak i Emmanuelle Charpentier za „opracowanie metody edycji genomu”.
Te dwie chemiczki odkryły wydajną technologię edycji genomu CRISPR/Cas9, której naukowcy mogą teraz używać do precyzyjnej zmiany DNA roślin, zwierząt i mikroorganizmów. W rezultacie pole nauk przyrodniczych zostało znacznie poszerzone i teraz istnieją wszelkiego rodzaju możliwości, takie jak rozwój nowych terapii przeciwnowotworowych.
Głównym celem modyfikacji genów jest dostarczenie nam kluczowego wglądu w to, jak naprawdę funkcjonują formy życia. Ich metoda pozwoliła opracować m.in. nowe terapie przeciwnowotworowe i wciąż jest nieustannie rozwijana
Chociaż to właśnie tym dwóm kobietom przypisuje się stworzenie CRISPR, informacja genetyczna była już dostępna wcześniej, a to czego dokonały, to przekształcenie jej w narzędzie odpowiednie do do modyfikacji genów.
Nawet jeśli nie macie wykształcenia naukowego lub nigdy nie zagłębiliście się w nauki ścisłe, to odkrycie narzędzia genetycznego może mieć ogromny wpływ na dalsze badania naukowe, co czyni je jeszcze bardziej imponującym.
Nobel chemiczny 2021
A kim byli laureaci Nagrody Nobla w 2021 roku?
Laureatami 2021 rocznicy przyznania Nagrody Nobla w dziedzinie chemii zostali Benjamin List i David W.C. MacMillan za rozwój nowego rodzaju katalizy, tzw. asymetrycznej katalizy organicznej.
Są oni twórcami nowego, precyzyjnego narzędzia do "budowania" cząsteczek organicznych. Ich prace miały wpływ m.in. na tworzenie nowych leków. Sprawiły, że niektóre procesy chemiczne przebiegają szybciej i bardziej przyjaźnie dla środowiska.
Nobel chemiczny 2022
Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii w 2022 roku otrzymali wspólnie Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal i K. Barry Sharpless za „rozwój chemii kliknięć i chemii bioortogonalnej”.
Chemia kliknięć to ramy lub metodologia użytkowania chemii. W szczególności tworzenie złożonych cząsteczek organicznych, głównie farmaceutycznych.
Jeśli zainspirowało Was te zdumiewające osiągnięcia i obecny postęp w chemii, dlaczego by nie skorzystać z lekcji u prywatnego korepetytora stacjonarnie lub online?
Wyszukajcie „korepetycje chemia Szczecin” na stronie Superprof.
Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki
Nagroda Nobla w dziedzinie chemii, podobnie jak z fizyki, jest bardzo prestiżowym wyróżnieniem.
To honor, który kiedyś otrzymał Albert Einstein w 1921 roku za „za zasługi dla fizyki teoretycznej, a zwłaszcza za odkrycie prawa efektu fotoelektrycznego”.
Podobnie jak chemia, fizyka jest tematem, który może mieć wielki wpływ na nasz sposób życia i zapewnia wgląd w otaczający nas świat i materiały.
Pierwszą Nagrodę Nobla z fizyki odebrał Wilhelm Conrad Röntgen z Niemiec w 1901 roku, w tym samym roku, w którym Jacobus Henricus van't Hoff zdobył Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii.
Röntgen odebrał prestiżową nagrodę „w uznaniu niezwykłych zasług, jakie wyświadczył przez odkrycie niezwykłych promieni nazwanych później jego imieniem”.
John Bardeen ma na swoim koncie najwięcej Nagród Nobla w dziedzinie fizyki (2), osiągając ten sam wynik, który zdobył tylko Frederick Sanger w dziedzinie chemii:
- Bardeen odebrał swoją pierwszą Nagrodę Nobla w 1956 roku wraz z dwoma innymi naukowcami „za badania nad półprzewodnikami i odkrycie efektu tranzystorowego”,
- następnie zdobył wyróżnienie ponownie 16 lat później, w 1972 roku, kiedy to opracował teorię nadprzewodnictwa, znaną jako teoria BCS.
Znajdźcie nauczyciela chemii na stronie Superprof już dziś!
Lubisz ten artykuł? Oceń nas!
Loading...
