Każdy się liczy. Każdy ma swoją rolę do odegrania. Każdy może wszystko zmienić.
Jane Goodall
Każda mała rzecz, którą robimy, ma moc zmiany na dobre lub na złe. Ponieważ nasze działania nie zależą od nikogo innego, jak tylko od nas samych, każdego dnia mamy możliwość dokonywania wielkich rzeczy, które mogą uczynić świat lepszym miejscem.
Co postanowisz zrobić ze swoją mocą?
Ponieważ większość z nas prowadzi życie prywatne praktycznie bez publiczności, możemy myśleć, że nasze decyzje podejmowane w imię większego dobra są nieistotne i nie będą miały drastycznego wpływu na innych.
Czy to prawda?
Nie!
Nie musisz być gwiazdą, aby pozytywnie wpływać na ludzi wokół siebie. Na przykład członkowie rodziny, rodzice i nauczyciele mogą zmienić życie otaczających ich osób.
Chociaż dzielenie się pozytywną motywacją jest dobrym impulsem do samorozwoju, warto pamiętać, że robienie tego, co powinieneś, czasami wystarczy, aby pobudzić jednostkę do zrobienia fantastycznych rzeczy ze swoim życiem.
Chociaż mówimy o pozytywnych wzorach do naśladowania, Jane Goodall jest jedną z najbardziej wpływowych i wysoko cenionych biologów wszech czasów. Była czynnikiem motywującym dla wielu młodych naukowców pragnących dokonać ogromnych odkryć naukowych.
W dzisiejszym artykule przyjrzymy się bliżej biologicznemu wkładowi w naukę Jane Goodall.
Wczesne życie Jane Goodall
Jane Goodall, urodzona 3 kwietnia 1934 roku w Londynie w Anglii, to jedno z najpopularniejszych nazwisk w dyskusjach naukowych na świecie.
Pochodziła z rodziny biznesmena i pisarki, prowadziła wygodne życie, a jej miłość do zwierząt rozwijała się od najmłodszych lat, kiedy ojciec podarował jej pluszowego szympansa o imieniu Jubilee, zamiast bardziej tradycyjnego misia.
Jane kochała zwierzęta i Afrykę, w 1957 roku trafiła na farmę w Kenii, należącą do jej przyjaciółki. Zaraz po szkole znalazła pracę jako sekretarka, aby utrzymać się podczas spełniania marzeń, o planach badania naczelnych, na kontynencie afrykańskim.
Jej kariera badawcza rozpoczęła się w wyniku rozmowy z Louisem Leakeyem, pochodzącym z Kenii Brytyjczykiem, specjalistą w dziedzinie archeologii i paleontologii. Goodall i Leakey omówili plany pogłębienia wiedzy na temat badań nad małpami człekokształtnymi, takimi jak szympansy.
Leakey zasugerował Goodall podróż do Wielkiej Brytanii, aby badać naczelne pod okiem Osmana Hilla i Johna Napiera.
Po kilku latach spędzonych w Wielkiej Brytanii pod nadzorem Hilla i Napiera powróciła do Afryki, do Parku Narodowego Gombe w Tanzanii.
W 1960 r. została pierwszym członkiem elitarnej grupy badaczek, znanej jako „The Trimates”.
W skład zespołu badawczego The Trimates1 wchodziły trzy badaczki, specjalistki w prymatologii:
Jane Goodall, Dian Fossey i Birutė Galdikas.
Chociaż znaczna część jej edukacji i badań odbywała się na miejscu w Parku Narodowym Gombe, nie posiadała żadnego stopnia naukowego w dziedzinie prymatologii.
Dlatego w 1962 roku Leakey wysłał Goodall na Uniwersytet w Cambridge, aby obroniła doktorat z etologii.
Chociaż warto rzucić okiem na wczesne lata badaczki, aby lepiej zrozumieć, w jaki sposób przybyła do Afryki i dlaczego zdecydowała się badać zwyczaje szympansów, najciekawsze etapy życia badaczki miały miejsce podczas jej 60 lat badań biologicznych w Tanzanii.
Jest powszechnie uważana za najbardziej wykwalifikowaną żyjącą ekspertkę od szympansów i zdobyła tytuły naukowca, działacza na rzecz ochrony przyrody, ambasadorki pokoju i mentora. Jest ikoną odkryć naukowych i pionierską feministką, która utorowała drogę kobietom zainteresowanym studiowaniem prymatologii.
Niemniej jednak, jakie są najbardziej godne uwagi odkrycia biologiczne Jane Goodall? Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej!
Imponujące odkrycia biologiczne Goodall
Przez 60 lat badań nad szympansami w Parku Narodowym Gombe w Tanzanii Goodall skupiała się przede wszystkim na interakcjach społecznych i rodzinnych wśród naczelnych. Można śmiało powiedzieć, że przed Jane Goodall nie mieliśmy zbyt dużej wiedzy na temat szympansów.
Dlatego też cały najważniejszy wkład Goodall w naukę dotyczy szympansów oraz tego, jak zachowują się one wobec ludzi i siebie nawzajem.
Wciągające podejście Jane Goodall, polegające na przebywaniu w siedlisku z szympansami, a nie tylko obserwowaniu z daleka, doprowadziło ją do następujących odkryć naukowych na temat szympansów:
- Szympansy stopniowo akceptują ludzi: wielu badaczy wolało zachować dystans i obserwować z daleka, ponieważ szympansy to potężne zwierzęta, które potrafią wyrządzić ludziom poważną krzywdę.
- Jednakże Goodall zauważyła, że po kilku chwilach niepokoju i wrogości ze strony szympansów, zwierzęta uspokajają się i przyzwyczajają do otaczających ich ludzi.
- Najważniejsze było zachowanie spokoju i zrelaksowanie się.
- Szympansy robią narzędzia: uważane za prawdziwie przełomowe odkrycie, badaczka obserwowała szympansa, przy różnych okazjach, tworzącego narzędzia ułatwiające znalezienie przekąski.
- Szympans za pomocą trawy i patyków wyciągał termity z kopca.
- Był to pierwszy raz, kiedy zarejestrowano, że zwierzę inne niż człowiek wytwarza narzędzie.
- Naukowcy i badacze na całym świecie byli pod ogromnym wrażeniem odkrycia Goodall.
- Szympansy są wszystkożerne: pierwotnie uważane przez biologów za zwierzęta roślinożerne, przez lata obserwacji Goodall przy różnych okazjach zaobserwowała szympansy jedzące mięso.
- Początkowo sądzono, że mięso spożywane przez zwierzęta pochodzi wyłącznie z mięsa innych gatunków, na przykład świń; jednak szympansy polowały na inne, mniejsze małpy.
- Szympansy współpracują podczas wojny: badaczka zauważyła, że samce szympansów często patrolują granice swojego terytorium, aby zapewnić mu bezpieczeństwo.
- Jeśli w pobliżu znaleziono innego samca szympansa z innego plemienia, grupa szympansów ścigała, atakowała, a czasem zabijała intruza.
- Jane Goodall porównała to zachowanie do ludzi, którzy są częścią gangu i zrobią wszystko, co w ich mocy, aby chronić swoich ludzi.
- Szympansy są istotami społecznymi: jednym z najważniejszych odkryć badawczych przeprowadzonych przez Jane Goodall w ramach obserwacji szympansów było stwierdzenie, że są to zwierzęta bardzo społeczne.
- Na przykład badaczka zauważyła, że szympansy przytulają się i całują, a matki i ich potomstwo tworzą silne więzi.
- Szympansy muszą nauczyć się zostać matkami: po wielu latach obserwacji matek szympansów i ich potomstwa Goodall doszła do wniosku, że matki przekazują młodszemu pokoleniu czynności macierzyńskie.
- Wskazała, że nieudolne matki rodziły córki, które również nie nadawały się na rodziców.
Współcześni naukowcy i biolodzy wiele zawdzięczają wspaniałej i niestrudzonej pracy Jane Goodall.
Bez jej odważnych wysiłków, by lepiej zrozumieć szympansy, nadal mogłyby one być nam stosunkowo nieznane.
Goodall jest inspiracją dla młodych mężczyzn i kobiet do podążania za swoimi marzeniami, a dzięki ciężkiej pracy i współpracy z innymi można zrozumieć różne biologiczne aspekty naszej planety.
Dian Fossey prowadziła podobne badania z gorylami górskimi.
Szympansy Jane Goodall
Dzięki wszystkim legendarnym badaniom naukowym Jane Goodall w ciągu sześćdziesięciu lat obserwacji szympansów w Afryce nawiązała silną więź z naczelnymi, które obserwowała. Od 2021 r. Jane Goodall jest jedyną zarejestrowaną osobą, która kiedykolwiek została przyjęta do społeczeństwa szympansów.
Zamiast nadawać szympansom numery, Goodall nadała każdemu naczelnemu, którego uważnie obserwowała, imię, zgodnie ze zwyczajem za jej czasów. Robiąc to, Goodall nawiązała kontakty ze swoimi podopiecznymi w Tanzanii, na które nie odważyli się poprzedni biolodzy.
Imiona szympansów Goodall
Oto kilka najczęściej badanych szympansów Jane Goodall2:
- David Siwobrody,
- Goliath,
- Mike,
- Humphrey,
- Gigi,
- Mr McGregor,
- Flo,
- Frodo.
Wszystkie szympansy Jane Goodall zostały nazwane na podstawie ich cech fizycznych, dominujących cech osobowości lub wzajemnych zachowań.
Goodall przez kilka lat śledziła wspomniane wcześniej zwierzęta w grupie. Bardzo dobrze poznała ich osobowości, dlatego umieściła szympansy w swoich nagraniach i książkach badawczych. Można powiedzieć, że po spędzeniu razem tylu lat razem Jane zaprzyjażniła się ze zwierzętami.
Dowiedzieć się więcej o owcy Dolly, wyniku pracy Wilmuta i Campbella.
Późniejsze lata Jane Goodall
Chociaż Jane Goodall jest znana przede wszystkim ze swojego niewiarygodnego wkładu w prymatologię podczas lat spędzonych w Parku Narodowym Gombe, w 1986 roku zdecydowała się wyjechać i skupić się na innych ważnych sprawach.
Na przykład Goodalla poświęciła dużo czasu Instytutowi Jane Goodall, który założyła w 1977 r., który asystował jej badaniom w Tanzanii i chroni szympansy w ich siedliskach.
Ponadto w latach 90. Jane Goodall zaczęła podnosić świadomość na temat skutków wylesiania i ich negatywnych konsekwencji dla zwierząt. Ciężko pracowała, aby chronić Afrykę, ale także inne regiony geograficzne, które mogły zostać dotknięte destrukcyjnym procederem.
Obecnie, mająca 90 lat, Jane Goodall spędza dużo czasu na wykładach gościnnych na różnych uniwersytetach lub na różnych stanowiskach zajmujących się ochroną środowiska3.
Jednakże, jak każdy zapalony prymatolog, nie zapomniała o swoich drogich przyjaciołach, szympansach i regularnie opowiada się za lepszymi warunkami życia szympansów trzymanych w niewoli w ogrodach zoologicznych na całym świecie.
Jane Goodall jest laureatką wielu prestiżowych nagród i stopni honorowych w renomowanych ośrodkach kształcenia ustawicznego na całym świecie.
Warto dodać, że napisała kilka książek o czasie poświęconemu badaniom nad szympansami w Tanzanii. Wiele jej prac stanowi przydatne odniesienia dla badaczy antropologii i prymatologii.
Tych, którzy są ciekawi pracy Goodall, zachęcamy do obejrzenia 40 filmów i dokumentów przedstawiających jej badania i to, jak stała się jedną z najbardziej wpływowych osób w świecie nauki.
Podsumowując, Jane Goodall to siła, z którą należy się liczyć, a jej wkład w biologię i naukę nie podlega dyskusji. Świat jest lepszym miejscem, gdy żyją w nim ludzie tacy jak Jane.
Kolejnym imponującym odkryciem jest komunikacja Margaret Howe Lovatt z delfinem Peterem.
Źródła
- Dr M. Krasnodębski, Trimates – jak kobiety położyły podwaliny pod współczesną prymatologię, https://nauka.tvp.pl/73478085/trimates-jak-kobiety-polozyly-podwaliny-pod-wspolczesna-prymatologie, [dostęp: 23.01.2024]
- M. Liczbarski, Nie miała przygotowania naukowego, nikt nie wróżył jej szczęścia. Jane Goodall stała się legendą, https://www.national-geographic.pl/artykul/jane-goodall, [dostęp: 23.01.2024]
- Słynna Jane Goodall, https://samodobro.pl/goodall/, [dostęp: 23.01.2024]
Lubisz ten artykuł? Oceń nas!
Loading...
