Dla ludzi, którzy nie ufają nikomu poza morzem, mapy stanowią odpowiednik pamiętników.

Bonnie-Sue Hitchcock

Jako uczeń szkoły podstawowej lub średniej z pewnością spotkałeś się z mapami o różnych stylach, formach oraz przeznaczeniach. Mapy pomagają nam w orientacji w przestrzeni, umożliwiają nawigację i planowanie tras, co rozwija zdolności strategicznego myślenia oraz ilustrują geografię różnych lokacji oraz ich cechy, co wspiera naukę i zrozumienie otaczającego świata. 

Najczęściej widziałeś mapy topograficzne naszkicowane z lotu ptaka lub o horyzontalnym widoku, gdzie większą wartość miało ukształtowanie terenu.

Jeśli przygotowujesz się do egzaminów maturalnych z geografii lub do egzaminów na studiach na wydziale geografii, mapy nie są Ci obce. Aby zdać egzamin będziesz musiał potrafić mapę czytać, analizować i wyciągać z niej wnioski. 

Jak jednak możesz nauczyć się ją samodzielnie szkicować? Rok w rok, egzamin z geografii czy to podczas matury czy na studiach może oceniać uczniów pod kątem ich umiejętności tworzenia i oznaczania własnych map w zeszycie odpowiedzi.

Najważniejsze jest żeby pamiętać o elementach takich jak:

  • skale
  • sygnatury kartograficzne
  • siatka kartograficzna

Ważne jest, aby zrozumieć znaczenie map poza ich potencjałem do zwiększenia oceny z geografii. Są one w stanie powiedzieć nam tak wiele o powierzchni Ziemi i przekazać informacje o drogach, obszarach miejskich i udogodnieniach, umożliwiając nam skuteczną nawigację i planowanie.

Dostępni najlepsi nauczyciele geografii
Joanna
5
5 (15 ocen(y))
Joanna
100 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Kacper
5
5 (13 ocen(y))
Kacper
110 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Lena
5
5 (7 ocen(y))
Lena
100 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Maksymilian
5
5 (21 ocen(y))
Maksymilian
100 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Maria
5
5 (21 ocen(y))
Maria
100 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Jakub
5
5 (10 ocen(y))
Jakub
60 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Adrian
5
5 (11 ocen(y))
Adrian
150 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Julia
5
5 (5 ocen(y))
Julia
50 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Joanna
5
5 (15 ocen(y))
Joanna
100 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Kacper
5
5 (13 ocen(y))
Kacper
110 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Lena
5
5 (7 ocen(y))
Lena
100 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Maksymilian
5
5 (21 ocen(y))
Maksymilian
100 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Maria
5
5 (21 ocen(y))
Maria
100 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Jakub
5
5 (10 ocen(y))
Jakub
60 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Adrian
5
5 (11 ocen(y))
Adrian
150 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Julia
5
5 (5 ocen(y))
Julia
50 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Zaczynajmy

Czym są mapy szkicowe z geografii?

Mapy szkicowe to ilustracje przedstawiające cechy terenu w sposób, który w przeciwnym razie byłby ukryty na tradycyjnych mapach lub fotografiach. Mapy szkicowe mogą pojawiać się zarówno w formie papierowej jak i online. Zazwyczaj potrzebujesz wcześniejszej wiedzy i instrukcji aby wiedzieć jak czytać mapę geologiczną i topograficzną. 

Szkice te są ważne nie tylko jako sposób na poprawienie swoich ocen; w rzeczywistości służą one jako cenne narzędzie do zilustrowania skomplikowanych szczegółów dotyczących konkretnego obszaru. 

Upewnij się, że masz pod ręką w pełni ołówek oraz linijkę, ponieważ będziesz musiał zilustrować wiele szczegółów za pomocą cieniowania, umożliwiając osobom czytającym twoją mapę interakcję z danymi, które chcesz przekazać za pomocą szkicu mapy. 

wb_incandescent
Ważna wskazówka! 

Podczas szkicowania swojego arcydzieła musisz pamiętać o odpowiednich symbolach, prawidłowym skalowaniu w celu pokazania odległości i umieszczeniu kompasu w rogu, aby pokazać kierunek.

Jeśli chodzi o naszkicowanie mapy geograficznej przede wszystkim będziesz potrzebował ołówków w różnych odcieniach, a także niezawodnej gumki do ścierania, która wyciągnie cię z kłopotów, jeśli popełnisz jakieś błędy po drodze!

biurko, globus z lampą, książka, zeszyt ze szkicem mapy, łówek, kryształowa szklaneczka z alkoholem, świecznik, otwarte pudełko z przegrodami
Zanim przysiądziesz do szkicowania mapy geograficznej, upewnij się, że masz pod ręką wszytskie potrzebne do tego przybory. | Źródło Pixabay

Biorąc pod uwagę złożoność tych map, możesz mieć również trochę więcej pracy, jeśli chodzi o tworzenie legendy towarzyszącej szkicowi. Linijka jest z pewnością niezbędna, ponieważ nie tylko będziesz musiał utrzymywać proste linie, ale będziesz musiał śledzić i przenosić funkcje z jednej mapy na drugą!

photo_size_select_actual
Z jakich elementów składa się mapa?

treść mapy → informacje dotyczące np. ukształtowania powierzchni, sieci wodnej czy rozmieszczenia miejscowości,
legenda → objaśnienia wszystkich sygnatur użytych na mapie,
siatka kartograficzna → układ południków i równoleżników, który umożliwia wyznaczanie współrzędnych geograficznych dowolnych obiektów,
skala → informacja o stopniu zmniejszenia obrazu powierzchni Ziemi przedstawionego na mapie.

Techniki ręcznego szkicowania map geograficznych

Mapy szkicowe to proste rysunki krajobrazu, choć potrzebujesz odpowiedniej wiedzy aby wiedzieć jak je czytać. Pokazują rzeczy, które czasami są ukryte na zdjęciach lub mapach.

Mapy szkicowe mogą być wyświetlane jako widok z lotu ptaka lub jako rysunek horyzontu. Mogą być rysowane podczas pracy w terenie lub na podstawie fotografii. Przydatne jest adnotować szkic mapy lub dołączyć do niego zdjęcie.

  • Szkicowanie z lotu ptaka
  • Szkicowanie z horyzontu
  • Szczegóły i adnotacje

Pamiętajmy, że Twoja mapa będzie musiała skutecznie przekazywać wymagane dane przestrzenne, więc przyjrzyjmy się niektórym kluczowym technikom tworzenia ręcznie rysowanej mapy.

Szkicowanie z lotu ptaka

Wiele map topograficznych, które pojawiają się czy to w książkach, na egzaminie maturalnym czy w życiu prywatnym np. podczas nawigacji z Google Maps, to szkice wykonane z perspektywy lotu ptaka dzięki czemu jesteśmy w stanie spoglądać na większy obszar z perspektywy, której nic nie umknie. 

mapa geologiczna afryki
Istniają różne rodzaje map przeznaczone do różnych celów. | Źródło StockCake

Aby rozpocząć, należy zawsze zacząć od podzielenia strony na cztery sekcje słabo zarysowaną linią, co pozwoli na lepsze wyobrażenie sobie, jeśli chodzi o skalowanie szkicu i upewnienie się, że cechy są zachowane w proporcjach.

Następną rzeczą, którą powinieneś zrobić, jest wypełnienie i symbolizowanie wszelkich kluczowych elementów terenu, takich jak zbocza, doliny, ścieżki lub struktury.

Mapy topograficzne w sposób wiarygodny i z odpowiednią do skali szczegółowością odzwierciedlają stan terenu, jego typowe cechy i charakterystyczne właściwości. Obraz terenu przedstawiany jest za pomocą umownych znaków graficznych, zgodnie z zasadami redakcji map.

wb_incandescent
Ważna wskazówka! 

W przypadku jeśli musiałbyś naszkicować mapę podczas matury z geografii, jest bardziej prawdopodobne, że schemat oceniania nagradza uczniów punktami za układ i połączenia przestrzenne, więc powinno to być twoim priorytetem. Zrozumienie podstaw interpretacji map jest niezbędne do osiągnięcia doskonałych wyników w pracy terenowej z geografii!

Szkicowanie w widoku horyzontalnym

W przeciwieństwie do widoku z lotu ptaka, możesz również zostać poproszony o wykonanie szkicu z poziomu gruntu przy użyciu metody znanej jako szkicowanie widoku horyzontu. Jest to świetna opcja, jeśli chodzi o uchwycenie zmian wysokości i podkreślenie aspektów funkcji, które mogą być ukryte z góry.

Jeśli to pytanie pojawiło się w arkuszu egzaminacyjnym, twoje podejście ulegnie zmianie, ponieważ będziesz chciał rozpocząć szkic od wypełnienia panoramy i widoku z przodu. Od tego momentu możesz zacząć wypełniać wszystkie kluczowe elementy scenerii, takie jak wzgórza, lasy lub budynki. Wybierz jednak najpierw swój punkt odniesienia!

Jednym z obszarów, w którym uczniowie zwykle nie radzą sobie z tego rodzaju szkicowaniem, jest umiejętność przedstawiania głębi. Nie musisz być studentem sztuki, aby uzyskać pełną ocenę; wystarczy użyć kilku kluczowych sztuczek perspektywicznych, takich jak sprawienie, by rzeczy w oddali wydawały się mniejsze niż te na pierwszym planie szkicu.

Dodawanie szczegółów i adnotacji 

Adnotacje to szczegółowe etykiety z wyjaśnieniem tego, co jest pokazane. Są one ważne, ponieważ pozwalają nam interpretować i porównywać mapy i zdjęcia. 

Szczegóły oraz wszelkie adnotacje są niezwykle ważne w momencie szkicowania mapy i pozwolą one na lepsze zrozumienie oraz wizualizację mapy przez odbiorcę.

W przypadku egzaminu, dodawanie szczegółów i adnotacji do ręcznie rysowanych map pomoże również egzaminatorowi poruszać się po szkicu i zidentyfikować kluczowe elementy, aby mógł przyznać ci ocenę, na którą zasługujesz za swoje wysiłki.

Musisz także wykazać się inicjatywą! Gdy masz za zadanie naszkicować interesujący region do celów takich jak turystyka, warto rozważyć podkreślenie kluczowych aspektów, takich jak popularne atrakcje turystyczne lub regiony, na które mają wpływ interakcje odwiedzających.

beenhere
Czym są mapy GIS?

Mapy GIS (Systemy informacji geograficznej) to mapy cyfrowe z dodanymi warstwami danych. Mapy GIS można zmieniać w celu wyświetlenia konkretnych informacji o danym miejscu. Warstwy informacyjne mogą być wyświetlane jako:
cieniowanie obszaru - sekcje mapy są cieniowane, aby pokazać wzorce
wykresy - wykresy słupkowe, kołowe i symbole proporcjonalne są nakładane na siebie
zdjęcia - zdjęcia mogą być dodawane do punktów na mapie
linie przepływu - linie pokazujące przemieszczanie się między miejscami

Ręczne tworzenie map kartograficznych: Podejście krok po kroku

Jeśli napotkasz zadanie naszkicowania mapy, czy to na egzaminie, na studiach czy na kursie geografii i topografii, będziesz musiał nieco dostosować swój proces, jeśli chcesz uzyskać najwyższą ocenę. Twój szkic musi być dostępny dla egzaminatora lub odbiorcy, aby mógł wyodrębnić przedstawione dane i spostrzeżenia. 

Jeśli egzaminator musi mrużyć oczy, patrząc na mapę lub spędza dużo czasu, próbując zrozumieć jej sens, będzie to miało negatywny wpływ na ocenę pracy lub odbiór szkicu przez osobę, która chce twoją mapę zrozumieć.

Zrozumienie podstaw analizy oraz tego czym jest mapa topograficzna jest niezbędne do zrozumienia złożonych procesów szkicowania mapy. Linijka jest używana do rysowania granic mapy szkicowej. 

  • Zdobądź wszystkie narzędzia, które mogą się przydać, takie jak ołówki, markery, linijki czy odpowiedni papier.
  • Stwórz przestrzeń roboczą, w której będziesz mógł w komfortowych warunkach pracować, bez zakłóceń i z odpowiednią ilością miejsca na rozłożenie materiałów.
  • Przemyśl, co chciałbyś narysować i zrób notatki, które pomogą Ci zorganizować swoje pomysły i strukturyzować pracę nad mapą.

Wybór właściwej mapy bazowej

Początkiem procesu powinno być zawsze wybranie odpowiedniej mapy bazowej, aby stworzyć podstawę dla mapy ze współrzędnymi. Powinieneś zawsze dążyć do wybrania mapy bazowej, która uzupełnia twoje dane, a nie takiej, która może je przyćmić.

Na przykład jeśli twoim tematem jest rozwój miast, jasnoszara mapa bazowa byłaby idealna, ponieważ daje pewien kontekst bez odbierania znaczenia danym. 

dłonie mężczyzny trzymającego kompas oraz mapę obszaru górskiego, który widzi przed sobą w tle, zachód słońca w górach
Wybór odpowiedniej mapy bazowej pomoże Ci w lepszych przedstawieniu tego, na czym Ci zależy. | Źródło StockCake

Dodawanie i stylizowanie warstw szkicowanych terenów

Po opracowaniu mapy bazowej kolejnym logicznym krokiem będzie skupienie się na mapowaniu danych. Jest to ważny etap, który nie tylko wpłynie na wygląd mapy.

Zasadniczo polega to na włączeniu warstw danych do mapy i dostosowaniu ich w celu skutecznego przekazania wiadomości odbiorcy. Wiele aspektów tego procesu będzie znanych z poprzednich technik, które omówiliśmy do tej pory, takich jak wybór symboli i kolorów oraz upewnienie się, że uwzględnione funkcje mają proporcjonalne rozmiary. 

Oto elementy, których nie wolno nam opuścić podczas planowania ręcznie wykonanego szkicu mapy:

  • skala - wyraża stosunek długości odcinka na mapie do długości odpowiedniego odcinka w terenie.  
  • siatka kartograficzna - to odwzorowany na płaszczyźnie obraz siatki geograficznej (układ południków i równoleżników).
  • umowne znaki graficzne ( sygnatury kartograficzne)

To jak i czego dokładnie użyjesz zależy od sposobu przekazywania danych. Tak więc, jeśli masz za zadanie przedstawić gęstość zaludnienia na mapie miasta lub całej Polsce, to użycie okręgów o różnych rozmiarach może być jedną z dróg, którą możesz chcieć podążać, jeśli chodzi o przedstawianie populacji.

Praca nad umiejętnościami szkicowania szczegółowych map geograficznych

Wyposażony w zrozumienie znaczenia map i technik rysowania map potrzebnych do zadowolenia egzaminatora podczas matury czy egzaminu na studiach, będziesz miał nowo odkryte poczucie pewności siebie, wchodząc do sali egzaminacyjnej.

Niezależnie od tego, czy przejrzysz arkusz egzaminacyjny i okaże się, że masz za zadanie stworzyć szkice poglądowe lub mapy geograficzne, będziesz w stanie opisać odpowiedni teren i skutecznie wyrazić swoje dane. 

Rozwijanie biegłości w kluczowych umiejętnościach kartograficznych i geograficznych ma fundamentalne znaczenie dla analizy geograficznej.

Jeśli szukasz przewagi w swoich przygotowaniach lub pomocnej dłoni, która poprowadzi cię przez naukę, możesz wiele zyskać, kontaktując się z jednym z wykwalifikowanych korepetytorów w Superprof. Wprowadzając dane geograficzne i swoją lokalizację na stronie głównej, natychmiast otrzymasz wiele opcji rozpoczęcia nauki już dziś!

Lubisz ten artykuł? Oceń nas!

5,00 (4 ocen(y))
Loading...

Anna