Republika Weimarska, jak nazywano Niemcy od 1918 roku do dojścia do władzy reżimu nazistowskiego, nie była krajem spokojnego życia, w którym można było zgromadzić wielką fortunę.
Po zakończeniu walk I wojny światowej w listopadzie 1918 r. naród niemiecki powstał, by obalić monarchię na rzecz republiki parlamentarnej.
Po jej ustanowieniu życie niemieckich (czy weimarskich) obywateli nie było łatwiejsze: brak pracy, żywności i towarów w połączeniu z hiperinflacją doprowadził do poważnych niepokojów społecznych.
Dodajmy do tego fakt, że kraj nie miał prawdziwej strategii politycznej ani przywództwa.
Co więcej, niechęć względem traktatu wersalskiego podsyciła niechęć do kapitulacji wojskowej w 1918 roku i doprowadziła do silnych nastrojów prawicowych: idealnej scenerii dla żarliwego, ambitnego, stosunkowo nieznanego podmiotu politycznego - Adolfa Hitlera.
Tak, sceneria była ustawiona, ale potrzebowała oświetlenia.
Wielki Kryzys dostarczył megawatów światła: rozpaczliwej sytuacji ubogich, zimna i głodu, pozornego dobrobytu obcokrajowców kosztem rodowitych Niemców oraz ogólnego braku linii politycznych i przemysłu w całym kraju.
Odsuwamy teraz zasłonę, aby pokazać powstanie Trzeciej Rzeszy, jak przeszła od służenia ludziom do służenia ideologii; jej okropności i upadek. Jeśli szczególnie interesujesz się jednym z poniżej wymienionych wydarzeń, wpisz „korepetycje historia” na Superprof, aby zdobyć więcej informacji od doświadczonego nauczyciela.
Zasiew Trzeciej Rzeszy
Hitler zdawał sobie sprawę, że warunki były odpowiednie dla zamachu stanu, ale słusznie doszedł do wniosku, że powinien on być wykonany raczej w aksamitnej rękawicy niż z pomocą żelaznego młotka.
Ta strategia była zupełnie inna niż jego nieudana próba przejęcia władzy w 1924 roku, która doprowadziła do jego uwięzienia. Więcej o tym za chwilę...
Chociaż nikt nigdy nie mógł oskarżyć tego dyktatora o zwracanie się do ludzi w zbyt słodki sposób, był on ekspertem w manipulacji, wdrażając programy społeczne i gospodarcze, które przyniosły krajowi czas produktywności i względnej harmonii społecznej, kładąc odpowiednie podłoże dla późniejszego poparcia zbrodni Nazistowskich wśród niemieckiego narodu.
W ruchu, który amerykański prezydent Roosevelt zdawał się naśladować w swoim Nowym Ładzie, proces niemieckiej stabilizacji gospodarczej przebiegał w trzech fazach:
- Roboty publiczne: ludzie pracowali przy odbudowie kraju - szpitali, szkół i dróg
- Przebudowa była największym motorem ekonomicznym tamtych czasów
- Państwowa Służba Pracy, trwająca sześć miesięcy indoktrynacja ideologii Hitlera, wymagała udziału każdego młodego mężczyzny, po czym mieli zostać powołani do obowiązkowej służby wojskowej.
Za pomocą tych trzech programów Hitler sprytnie zajął się każdą przyczyną niepokojów cywilnych, w tym dumą nacjonalistyczną i gniewem spowodowanym warunkami traktatu wersalskiego... w przeciwieństwie do Napoleona, który posiadając podobne wizje wielkości i przegrał bitwę pod Waterloo.
Jego celem było uczynienie z Niemiec autarkii (samodzielności gospodarczej) - narodu całkowicie zależnego od własnych zasobów i materiałów, wykluczając potrzebę handlu z innymi krajami.
Nie udało mu się osiągnąć tego celu, ale w innych odniósł ogromny sukces!
Dziś wiemy, że budowanie zaufania społecznego miało w przyszłości posłużyć realizacji destrukcyjnych planów.
Jako mianowany przywódca Niemieckiej Partii Robotniczej w 1923 r. próbował dokonać zamachu stanu, aby przejąć władzę na południu, w Monachium. Podczas puczu monachijskiego doszło do konfrontacji około 2000 nazistów z kordonem policji otaczającym ratusz.
W wyniku bitwy zginęło 16 nazistów, a sam Hitler został ranny. Uciekł na wieś, aby uniknąć schwytania, ale dwa dni później został złapany i oskarżony o zdradę.
Dlatego prezydent Hindenburg, mimo wszystkich swoich ognistych przemówień i żarliwej retoryki, dość niechętnie mianował go kanclerzem Niemiec - uważał, że ktoś powinien mieć oko na Hitlera, aby nowicjusz nie spróbował kolejnego zdradzieckiego posunięcia.
Ta ostrożność okazała się daremna, ponieważ wkrótce potem gabinet podpisał ustawę o pełnomocnictwach, dającą Hitlerowi uprawnienia do stanowienia prawa bez udziału Reichstagu - organu zarządzającego.
Między tą nowelizacją konstytucji weimarskiej a dekretem „O ochronie narodu i państwa”, który przekazał władzę państwową rządowi Rzeszy, czyli Hitlerowi, uzyskał on pełną i autonomiczną kontrolę nad krajem.
W 1933 roku Niemcy zgodziły się na dyktaturę.
Chociaż to nie jedyne państwo, gdzie wprowadzono ten reżim. Rewolucja rosyjska sprawiła, że w Związku Radzieckim władza została przejęta przez innego autokratycznego przywódcę...
Życie w nazistowskich Niemczech
Pomimo niejasnego niepokoju ludzie byli początkowo stosunkowo zadowoleni: po latach niepewności, trudności i konfliktów w końcu uzyskali pewną miarę bezpieczeństwa gospodarczego: prawie każdy człowiek miał pracę i było dość, jeśli nie dostatecznie dużo pożywienia.
To prawda, że obywatele musieli oddać część swobód obywatelskich za taki poziom bezpieczeństwa, ale wydawało się to niewielką ceną za możliwość nakarmienia rodziny.
Szczególnie rolnicy skorzystali na polityce nazistowskiej. Ta grupa demograficzna gorąco popierała ideologię nazistowską, a ich lojalność została nagrodzona znacznym wzrostem zarobków i przywilejów.
Ci, którzy przyczynili się do działań zbrojeniowych w ramach któregokolwiek z trzech programów pracowniczych, mogli otrzymać specjalne przywileje, takie jak bilety do teatru, tanie wakacje i dalsza edukacja.
Jednak robotnikom w branżach niezbrojeniowych nie powodziło się tak dobrze: ich płace spadły, a czas pracy wzrósł.
W tym sektorze było proporcjonalnie więcej wypadków przy pracy i gdyby ktoś narzekał na warunki pracy, mógł zostać zwolniony i umieszczony na czarnej liście - wykreślony z rejestrów uprawnień do zatrudnienia.
Ograniczenie swobód obywatelskich w hitlerowskich Niemczech
Według Rozporządzenia Prezydenta Rzeszy o ochronie narodu i państwa z 28 lutego 1933 roku obywatele zmuszeni byli wyrazić zgodę na:
- ograniczenia osobistej wolności,
- swobody wyrażania swoich zapatrywań wraz z wolnością prasy, prawem tworzenia związków i zgromadzeń,
- jak i dozwolone jest naruszenie tajemnicy listowej, pocztowej, telegraficznej i telefonicznej
- oraz wydanie postanowień dotyczących rewizji domowych oraz zajęcia i ograniczenia własności.
Dodatkowo poniższe przewinienia karane były śmiercią:
- zdrada główna,
- trucicielstwo,
- podpalenie,
- eksplozja,
- trucicielstwo niebezpieczne dla ogółu.
Prześladowanie i eksterminacja w Niemczech za czasów Hitlera
Niemcy stały się państwem policyjnym, a społeczeństwo kontrolowane było przez różnorakie organizacje, które pilnie przyglądały się działalności swoich członków.
Łatwo było wpaść w niełaskę organów nadzorujących, chociażby ze względu na swoje poglądy czy pochodzenie. „Wrogowie państwa”, czyli przeciwnicy nazizmu, komuniści i członkowie Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD) wysyłani byli do obozów koncentracyjnych. Wraz z nimi trafiali tam homoseksualiści i pacyfiści. Do obozów trafił ponad milion Niemców.
Głównym celem zesłania do obozu był jednak naród żydowski...
Według pierwszego rozporządzenia wykonawczego do Ustawy o obywatelstwie Rzeszy z 14 listopada 1935:
- Żyd nie może być obywatelem Rzeszy. Nie przysługują mu prawa wyborcze; nie może piastować urzędu publicznego.
- Urzędnicy Żydzi przechodzą z dniem 31 grudnia 1935 r. w stan spoczynku.
- Żydem jest osoba mająca wśród krewnych wstępnych II stopnia (dziadków) co najmniej trzech przodków pochodzenia rasowego żydowskiego.
- Za Żyda uznaje się też osobę niemieckiego poddanego, mieszańca będącego wnukiem dwóch przodków pochodzenia żydowskiego [...].
Dramatyczna zmiana statusu populacji żydowskiej miała kulminację w „Nocy kryształowej”.
W nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku Niemcy zabili kilkudziesięciu Żydów, pobili kolejne setki ludzi, którzy wcześniej stanowili część ich społeczności. Mieszkania, sklepy i synagogi zniszczono i obrabowano.
Powód, którym tłumaczyły się władze niebieskie było zabójstwo niemieckiego dyplomaty w Paryżu, którego sprawca był przez Żyd Herszel Grynszpan.
Po tym wydarzeniu Holokaust Żydów z Niemiec i krajów pogranicznych rozwijał się latami, aż do zakończenia drugiej wojny światowej.
Kobiety w Trzeciej Rzeszy
Oczekiwano, że kobiety w nazistowskich Niemczech będą kręcić się wokół 3K - kinder-küche-kirche, co oznacza tyle, co dzieci, kuchnię i kościół.
Od początku reżimu pracownice były przekonywane do rezygnacji z pracy (na rzecz mężczyzn), pozostania w domu i rodzenia jak największej liczby aryjskich dzieci.
Rasa była ważnym kryterium Rzeszy Niemieckiej; w istocie kobiety były nawet zachęcane do rodzenia aryjskich dzieci członków Schutzstaffel - niesławnych strażników SS. Im więcej tym lepiej! Szczególnie płodne kobiety mogły zakwalifikować się do specjalnego wyróżnienia, takiego jak Krzyż Matki.
Kobiety w ogóle nie miały zachwycać: żadnego makijażu, wyszukanych fryzur, a już na pewno żadnych stylowych ubrań.
W przeciwieństwie do atrakcyjności Evy Braun, proklamowana idealna Niemka nie powinna zachowywać szczupłej sylwetki: uważano, że szczupłe kobiety mają więcej komplikacji podczas porodu - czego należy za wszelką cenę unikać.
Podobnie, od żadnej kobiety nie oczekiwano żadnej sprawności intelektualnej poza wkładem w edukację swoich dzieci - a przy tym tylko ich edukacji społecznej, po linii partyjnej.
Jednak gdy potrzeba było więcej rąk - w sile roboczej i wojsku, kobiety znów były witane na hali produkcyjnej i na oddziałach szpitalnych (jako pielęgniarki, a nie lekarki).
Oczekiwano, że wszystkie dzieci pójdą do szkoły, gdy tylko będą w odpowiednim wieku, w celu uzyskania wykształcenia akademickiego, a także oparcia się na solidnych zasadach ideologicznych.
Ta edukacja została wzmocniona, gdy dołączali do grup Hitlerjugend.
Jak wypadają nazistowskie Niemcy na tle walki o niepodległość amerykańskich kolonistów?
Dorastanie w hitlerowskich Niemczech
Dzieci prawdziwej niemieckiej krwi były skarbem narodowym i ogólnie dobrze traktowane: dużo pożywnego jedzenia i zorganizowanych zajęć; indoktrynacja wierzeń faszystowskich rozpoczynała się we wczesnym wieku dla przyszłości Rzeszy.
Dla porównania, dzieci z innych grup etnicznych cierpiały: złe warunki życia, skromne racje żywnościowe i segregacja, nawet we wczesnych dniach nazizmu.
Czystość rasowa nabrała złowrogiego podwójnego znaczenia.
Niepełnosprawne dzieci, niezależnie od tego, czy aryjskie, czy inne etnicznie, były pierwszymi celami programu eugenicznego Hitlera - w końcu jak można pochwalić się rasą panów, skoro niektóre okazy były wadliwe?
Niedługo potem włączył do tego dekretu niepełnosprawnych dorosłych, nazywając ich program eksterminacji Akcją T4.
Ale dopóki ktoś był w dobrej formie i był Aryjczykiem, nie miał się czym martwić, pod warunkiem, że przypisywano go narodowemu socjalizmowi.
Młodzież nie miała wielkiego wyboru, jeśli chodzi o pobór do grup Hitlerjugend; to była propozycja dołączenia na takiej zasadzie, że w przypadku odmowy, rodzina cierpiała.
W 1936 r. członkostwo było obowiązkowe, a trzy lata później 90% wszystkich dzieci w wieku 10 lat i starszych nosiło mundurki.
Zadania i zajęcia różniły się między chłopcami, których szkolono na żołnierzy, a dziewczętami, które uczono tylko prowadzenia domu.
Nawet ich program szkolny został zmieniony, aby odzwierciedlić priorytety Rzeszy:
- Na lekcjach biologii wpajano ideę niższości innych ras, w oparciu o eugenikę
- Historia obejmowała dogłębne badania odnośnie dojścia do władzy Führera
- Obniżono znaczenie matematyki i chemii
- Sesje mające na celu utrzymanie sprawności fizycznej stały się codziennością
- Wszyscy nauczyciele musieli być członkami partii nazistowskiej
Krótko mówiąc, wszędzie, gdzie tylko odwracały się aryjskie dzieci, na siłę karmiono je ideą narodowego socjalizmu. Dziś, wpisując w przeglądarkę Superprof np. „korepetycje historia Warszawa”, nie musisz obawiać się propagandy.
Ponieważ cała ludność niemiecka drżała pod autorytarnymi rządami, nadszedł czas, aby oczyścić kraj z różnorodności rasowej i religii niechętnych sprawie nazistowskiej.
W jednej godnej uwagi sprzeczce z przywódcami religijnymi, pragnienie Hitlera, aby zakazać Starego Testamentu ze względu na jego żydowskie korzenie, doprowadziło do wysłania do obozów koncentracyjnych ponad 800 pastorów innych wierzeń.
Noc kryształowa i te obozy zagłady to najbardziej rozpoznawalne symbole II wojny światowej.
Nigdy nie wolno nam zapomnieć, jak na długo przed Nocą kryształową i próbą ludobójstwa ludzi, wysiłki jednej osoby w celu zniszczenia całej rasy, postępowych ideałów, wolności myśli i wolności obywatelskiej zaczęły się na długo przed tym, jak te okrucieństwa eksplodowały zarażając świadomość niemal całej populacji w kraju.
Nie ukradkiem ani podstępem, ale na oczach prawodawców i obywateli: to może być najbardziej niepokojący aspekt nazistowskich Niemiec.
Reakcja reszty świata na działania nazistowskich Niemiec
Warto pamiętać, że działania nazistowskich Niemiec podczas I i II wojny światowej wywołały szeroką gamę reakcji ze strony innych krajów.
Podczas I wojny światowej wiele krajów początkowo z niepokojem patrzyło na działania Niemiec, gdy rozpoczęły one agresywną kampanię wojskową w Europie, która doprowadziła do powstania mocarstw sprzymierzonych, do których należała Francja, Wielka Brytania i Rosja.
W następstwie traktatu wersalskiego z 1919 r., który w dużej mierze obciążył Niemcy winą za wojnę, wiele narodów zażądało od Niemiec reparacji i ustępstw terytorialnych w odpowiedzi na ich działania podczas konfliktu.
W okresie międzywojennym militaryzacja i polityka ekspansjonistyczna nazistowskich Niemiec, zwłaszcza ponowne zajęcie Nadrenii w 1936 r., wzbudziły zaniepokojenie wśród narodów europejskich, ale generalnie prowadziły one politykę ustępstw w nadziei uniknięcia kolejnej wojny.
Aneksja Austrii w 1938 r. (Anschluss) przez nazistowskie Niemcy wywołała mieszane reakcje międzynarodowe, przy czym niektóre kraje, np. Włochy, zaproponowały wsparcie, podczas gdy inne, w tym Wielka Brytania, wyraziły zdecydowaną dezaprobatę.
Układ monachijski z 1938 r., w którym Wielka Brytania i Francja zgodziły się na żądania Hitlera dotyczące Sudetów, stanowi przykład polityki ustępstw, która według wielu narodów umożliwi utrzymanie pokoju.
W 1939 r. podpisanie paktu Ribbentrop-Mołotow, traktatu o nieagresji między nazistowskimi Niemcami a Związkiem Radzieckim, zszokowało społeczność międzynarodową i zmieniło krajobraz geopolityczny.
Inwazja nazistowskich Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 r. wywołała II wojnę światową, a Francja i Wielka Brytania wypowiedziały wojnę Niemcom, wykazując bardziej zdecydowaną reakcję w porównaniu z reakcjami podczas kryzysu w Nadrenii.
W miarę postępów nazistowskich Niemiec w Europie w 1940 r. kraje takie jak Dania i Norwegia stanęły w obliczu inwazji, które doprowadziły do wysiłków oporu i współpracy, odzwierciedlając różnorodne reakcje na okupację.
Holokaust, który obejmował systematyczne ludobójstwo milionów Żydów i nie tylko, spotkał się z niedowierzaniem i przerażeniem wielu narodów, gdy dowody okrucieństw zaczęły pojawiać się podczas II wojny światowej i po niej.
Mocarstwa sprzymierzone, w tym Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Związek Radziecki i inne państwa, ostatecznie zjednoczyły się, aby pokonać nazistowskie Niemcy, co stanowiło zbiorową odpowiedź na zagrożenie, jakie stanowiły one dla świata.
Ale to tylko niektóre z ważnych historycznych wydarzeń na skalę światową, które zmieniły klimat gospodarczy i polityczny... O innych opowie lokalny nauczyciel, wpisz np. „korepetycje historia Kraków” w wyszukiwarkę Superprof.
Lubisz ten artykuł? Oceń nas!
Loading...
