Rewolucja francuska z 1789 roku jest prawdopodobnie jednym z najbardziej znanych wydarzeń w historii Francji.

Konsekwencje rewolucji doprowadziły do zdefiniowania politycznego kierunku współczesnej Francji, a także wartości wyznawanych przez naród francuski.

Rewolucja francuska to kluczowy punkt w historii Francji i Europy, kiedy to Francja przekształciła się z królestwa w republikę rządzoną przez swój lud.

Jakie okoliczności doprowadziły do początku rewolucji? Jakie były skutki tego historycznego wydarzenia?

Superprof jest tutaj, aby wyjaśnić wszystko, co musisz wiedzieć o rewolucji francuskiej i jej wkładzie we współczesną Francję!

Dostępni najlepsi nauczyciele języka francuskiego
Barbara
5
5 (42 ocen(y))
Barbara
160 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Aleksandra
5
5 (18 ocen(y))
Aleksandra
85 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Francuskie improwizacje
5
5 (11 ocen(y))
Francuskie improwizacje
100 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Iwona
4,9
4,9 (10 ocen(y))
Iwona
85 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Luiza
5
5 (21 ocen(y))
Luiza
50 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Aurelie
5
5 (9 ocen(y))
Aurelie
80 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Katarzyna
5
5 (12 ocen(y))
Katarzyna
50 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Magdalena
5
5 (8 ocen(y))
Magdalena
90 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Barbara
5
5 (42 ocen(y))
Barbara
160 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Aleksandra
5
5 (18 ocen(y))
Aleksandra
85 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Francuskie improwizacje
5
5 (11 ocen(y))
Francuskie improwizacje
100 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Iwona
4,9
4,9 (10 ocen(y))
Iwona
85 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Luiza
5
5 (21 ocen(y))
Luiza
50 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Aurelie
5
5 (9 ocen(y))
Aurelie
80 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Katarzyna
5
5 (12 ocen(y))
Katarzyna
50 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Magdalena
5
5 (8 ocen(y))
Magdalena
90 zł
/zł/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Zaczynajmy

Przywódcy rewolucji francuskiej

Maximilien Robespierre
Urodziny:
6 maja 1758 r., Arras
Śmierć:
28 lipca 1794 r., Paryż
Zawód:
Był prawnikiem i politykiem, znanym z tego, że zawsze bronił swoich poglądów do końca.
Rola w rewolucji francuskiej:
Stał się przywódcą najbardziej radykalnej grupy – jakobinów. To on kierował okresem zwanym „rządami terroru”, kiedy wielu przeciwników rewolucji trafiło na gilotynę.
Georges Danton
Urodziny:
26 października 1759 r., Arcis-sur-Aube
Śmierć:
5 kwietnia 1794 r., Paryż
Zawód:
Był prawnikiem i znakomitym mówcą, który potrafił porywać tłumy swoimi przemówieniami.
Rola w rewolucji francuskiej:
Na początku był bardzo radykalny i pomógł stworzyć najważniejszy organ władzy, Komitet Ocalenia Publicznego. Później jednak chciał zakończyć terror i uspokoić sytuację we Francji.
Jean-Paul Marat
Urodziny:
24 maja 1743 r., Boudry (Szwajcaria)
Śmierć:
13 lipca 1793 r., Paryż
Zawód:
Był lekarzem i publicystą. Prowadził własną gazetę, w której pisał ostre artykuły przeciwko wrogom rewolucji.
Rola w rewolucji francuskiej:
Nawoływał ludzi do walki i bezlitosnego karania przeciwników rewolucji. Zginął zamordowany w swoim domu przez młodą kobietę, która nie zgadzała się z jego poglądami.
Gilbert du Motier, markiz de Lafayette
Urodziny:
6 września 1757 r., Chavaniac
Śmierć:
20 maja 1834 r., Paryż
Zawód:
Był wojskowym i politykiem. Walczył w Ameryce o niepodległość Stanów Zjednoczonych, gdzie stał się bohaterem.
Rola w rewolucji francuskiej:
W czasie rewolucji francuskiej dowodził Gwardią Narodową, czyli obywatelską armią. Popierał wolność i równość, ale sprzeciwiał się krwawym i radykalnym działaniom.

Przyczyny rewolucji francuskiej

Rewolucja francuska z 1789 r. wybuchła z różnych powodów. Jedną z jej głównych przyczyn był fakt, że większość ludności we Francji była niezadowolona ze sposobu rządzenia krajem, pod względem ekonomicznym i politycznym.

account_balance
Przyczyny rewolucji lipcowej we Francji:

💰 Trudna sytuacja finansowa Francji,
⚖️ Kwestionowanie Ancien Régime,
🎩 Zgromadzenie Narodowe we Francji,
⚔️ Szturm na Bastylię,
👑 Kontrowersje wokół roli monarchii.

Rzućmy okiem na przebieg wydarzeń, które miały miejsce przed, w trakcie i po rewolucji francuskiej.

Trudna sytuacja finansowa Francji pod koniec XVIII wieku

Większa populacja i boom gospodarczy sprawiły, że XVIII wiek był w większości okresem, w którym sławni Francuzi cieszyli się wyższym standardem życia niż wcześniej.

Niestety, ten okres dobrobytu nie trwał długo, a koniec XVIII wieku przyniósł gwałtowny spadek stabilności gospodarczej kraju, ponieważ przywódcy Francji musieli stawić czoła zadłużeniom wynikającym z uwikłania w różne wojny z Brytyjczykami w rewolucji amerykańskiej, która zaowocowała powstaniem Stanów Zjednoczonych.

Flaga amerykańska na tle nieba.
Za zadłużenie kraju odpowiedzialne były konflikty zbrojne między Wielką Brytanią a koloniami amerykańskimi, w których brała udział Francja. | źródło: Pixabay - Vivien Salas

W tym czasie panował monarcha Król Ludwik XVI, który został ostatnim królem francuskiego Ancien Régime.

Próbując rozwiązać problemy finansowe swojego narodu, król zwrócił się do swoich doradców finansowych, z których opinią nie mógł się zgodzić: należy zreformować francuski system podatkowy.

Ludwik był pewien, że musi istnieć inny sposób, aby uratować kraj przed bankructwem, więc zwolnił swoich doradców i zwrócił się do Charlesa de Calonne, ministra finansów.

Calonne doradził królowi Ludwikowi, że aby zebrać fundusze na spłatę długu publicznego, a francuska szlachta i duchowieństwo - dwie grupy osób, które wcześniej były zwolnione z podatku - powinny teraz być zobowiązane do jego zapłaty.

Po raz kolejny rada została źle przyjęta przez króla Ludwika, ale Calonne nie zrezygnował i próbował nałożyć ten nowy podatek. Zgodnie z przewidywaniami, działanie ministra nie poszło pomyślnie, a arystokracja odrzuciła żądania Calonne'a.

Gdy król Ludwik XVI i Calonne próbowali wymyślić nowe rozwiązanie, kraj pogrążył się dalej w kryzysie ekonomiczny. Trudności finansowe były przyczyną frustracji w każdym sektorze społeczeństwa.

Wybierając lekcje języka francuskiego online, możesz nauczyć się historii francuskiej od prawdziwego pasjonata!

Przyczyny rewolucji francuskiej: Kwestionowanie Ancien Régime

Podczas gdy arystokracja poczuła się urażona próbą wykorzystania ich pieniędzy na spłatę długu narodowego, dokonaną przez Calonne'a, reszta populacji miała już dość sposobu rządzenia krajem.

Lata słabych plonów sprawiły, że jedzenie było drogie i doprowadziły do ubóstwa francuskie chłopstwo (znane jako stan trzeci w systemie feudalnym), które stanowiło ogromną większość populacji, podczas gdy bogaci właściciele ziemscy w niewielkim stopniu przyczyniali się do wzrostu dobrobytu.

W całym zamieszaniu, król Ludwik XVI i Calonne w 1789 r., w celu omówienia rozwiązania problemu zwołali Stany Generalne.

account_balance
Organy reprezentujących trzy sektory społeczeństwa francuskiego:

😇 duchowieństwo (stan pierwszy),
🤑 szlachtę (stan drugi),
🤠 chłopów (stan trzeci).

W okresie poprzedzającym zebranie każdy stan sporządził listy swoich żądań, które miały zostać poruszone z królem.

W przypadku trzeciego stanu jedną z tych kwestii była reprezentacja na zgromadzeniu. Chociaż stanowili dziewięćdziesiąt osiem procent populacji, głos trzeciego stanu nadal mógł zostać unieważniony przez głosowanie pierwszego lub drugiego stanu.

Znaczenie statusu społecznego doprowadziło do żądań o reformę polityczną i przygotowało grunt pod rewolucję, a spotkanie nie przebiegło tak, jak spodziewał się tego król. Po odrzuceniu żądań stanu trzeciego do równych praw wyborczych, chłopstwo i mieszczaństwo opuściło Stany Generalne i utworzyło Zgromadzenie Narodowe, które ze względu na przewagę liczebną mogło zadeklarować się suwerennym władcą Francji.

Oświetlona Wieża Eiffla w nocy, czerwone fajerwerki, drzewa.
Dzień Bastylii obchodzony jest co roku 14 lipca. | źródło: Pixabay - David Mark

Przyczyny rewolucji lipcowej we Francji: Zgromadzenie Narodowe we Francji

Utworzenie Zgromadzenia Narodowego było pierwszym dużym krokiem w kierunku rewolucji, a gdy jego członkowie złożyli przysięgę w sali do gry w piłkę, rewolucja była nieunikniona.

Składając przysięgę w sali do gry w piłkę, Zgromadzenie Narodowe zobowiązało się nie rozpadać się, dopóki Francja nie przyjmie nowej konstytucji. Przysięga jest tak nazywana, ponieważ odbyła się w sali do gry w piłkę w pobliżu pałacu wersalskiego, gdyż król Ludwik XVI zablokował dostęp do zwykłej sali konferencyjnej.

Zgromadzenie Narodowe nadal spotykało się w Wersalu, gdy przygotowywało nową konstytucję, ale choć obywatele Francji mieli poczucie nadziei, ludność obawiała się również, że król będzie próbował odzyskać kontrolę, mobilizując swoje wojska.

Ten strach został rozwiązany przez akty przemocy wobec symboli monarchii i władzy w stolicy. Najbardziej godnym uwagi atakiem, który, jak się uważa, zasygnalizował początek rewolucji francuskiej, był szturm na Bastylię.

Przyczyny rewolucji francuskiej: Szturm na Bastylię

Bastylia była fortecą zbudowaną w celu ochrony Paryża podczas wojny stuletniej, która służyła jako więzienie. Była postrzegana jako symbol nadużycia władzy francuskiej rodziny królewskiej i arystokratów, a ponieważ mieściła w sobie broń, zaatakowali ją niezadowoleni paryżanie, zabierając armaty i proch oraz wypuszczając więźniów na wolność.

Buntownicza atmosfera ogarnęła także ludność poza miastem. Szturm Bastylii oznaczał koniec feudalizmu, chłopi wiejscy porzucili restrykcyjne kontrakty i zdewastowali własność ziemian.

Problem zadłużenia Francji został ostatecznie rozwiązany poprzez nacjonalizację ziemi będącej własnością Kościoła. Nie tylko uratowało to francuską gospodarkę, ale także dało szansę niższym klasom na nabycie własności ziemskiej.

Antyfeudalna gorączka, która ogarnęła naród, zaowocowała spisaniem Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela. Deklaracja ta była dokumentem, który zainspirował większość porewolucyjnej konstytucji Francji.

W dokumencie stwierdzono, że wszyscy obywatele Francji będą mieli równe prawa niezależnie od klasy społecznej i prawo do wolności słowa. Jedną z najważniejszych części Deklaracji był zapis o końcu feudalizmu i immunitetu podatkowego.

Kilka aspektów deklaracji, takich jak prawa człowieka i obywatela widać w dzisiejszej francuskiej konstytucji.

Choć wydawało się, że Zgromadzenie Narodowe z powodzeniem wdraża swoje pomysły, w samym Zgromadzeniu wyszły na jaw nowe problemy, jeśli chodzi o podjęcie kontrowersyjnego tematu monarchii, które doprowadziły do podziału Zgromadzenia Narodowego.

Możesz zacząć brać lekcje języka francuskiego online lub poszukać nauczyciela w okolicy na korepetycje francuski Kraków z Superprof.

Kolumna z posągiem Geniusza Wolności na Placu Bastylii, Paryż Francja, zachmurzone niebo.
Dziś w miejscu bastylii stoi kolumna z Geniuszem Wolności na szczycie. | źródło: Unsplash - Tom

Przyczyny rewolucji lipcowej we Francji: Kontrowersje wokół roli monarchii w XVIII wieku

Grupy po każdej stronie sporu były nieustępliwe:

  • żyrondyści byli za nadaniem monarchii pewnej władzy konstytucyjnej,
  • jakobini chcieli całkowicie znieść monarchię i utworzyć republikę.

Pierwsza konstytucja odzwierciedlała warunki zarówno jakobinów jak i żyrondystów, a królowi przyznano prawo zawetowania decyzji podjętych przez rząd.

Wybrano Zgromadzenie Prawodawcze, które miało rządzić krajem, w rezultacie Prusom i Austrii została wypowiedziana wojna, ponieważ Zgromadzenie obawiało się kontrrewolucji ze strony szlachetnych Francuzów, którzy tam uciekli. Kiedy Francuzi walczyli z tym potencjalnym zagrożeniem, jakobini rozpoczęli kampanię przemocy przeciwko królowi.

Zakończyło się to zastąpieniem Zgromadzenia nowo powołaną jednostką nazwaną Konwentem Narodowym. Był to rząd, który zniósł monarchię francuską i nakazał egzekucję króla Ludwika XVI i Marii Antoniny, jego żony w 1793 roku.

Monarchia została zniesiona, a jakobini osiągnęli swój cel, ale zagrożenie kontrrewolucją było zbyt duże dla jakobińskiego przywódcy, Maximiliena Robespierre, który skazał 15 000 ludzi na śmierć w czasie tzw. „Wielkiego Terroru”.

Życie Robespierre'a dobiegło końca, gdy sąd orzekł, że jego morderczy szał nie pomaga już w zapewnieniu Francji bezpieczeństwa.

Korepetytorzy z Superprof przekażą ci wiedzę o historii i kulturze kraju podczas lekcji języka francuskiego online!

„Królowa mądrości”

Jednym z symbolicznych wydarzeń podczas rewolucji francuskiej było przewiezienie na lektyce „królowej mądrości” (fr. „Reine de Sagesse”), co miało na celu kpinę z monarchii i kościoła, oraz promowanie ideałów rewolucyjnych, takich jak rozum, wolność i równość.

„Królowa mądrości” była symboliczną postacią reprezentującą rozum (fr. „Raison”). Przewiezienie jej na lektyce miało miejsce podczas Festiwalu Rozumu (fr. „Fête de la Raison”), który odbył się 10 listopada 1793 roku. Festiwal ten był częścią dechrystianizacji Francji i miał na celu zastąpienie tradycyjnych świąt chrześcijańskich świętami świeckimi, które czciły rozum i oświecenie.

Podczas tych uroczystości, personifikacja rozumu przybyła na lektyce do katedry Notre-Dame w Paryżu, która została przekształcona w „Świątynię Rozumu”. Katedra została udekorowana symbolami filozofii oświeceniowej, a przedstawienia muzyczne i teatralne miały podkreślać triumf rozumu nad zabobonem i religią.

Warto podkreślić, że przewiezienie „królowej mądrości” na lektyce miało na celu nie tylko kpinę z monarchii, ale również szerzenie nowych wartości społecznych i politycznych, które rewolucjoniści chcieli wprowadzić we Francji.

Skutki rewolucji francuskiej

Wielka rewolucja francuska przyczyniła się do wielu zmian, zarówno w samym państwie francuskim, jak i całej Europie. Można śmiało powiedzieć, że to wydarzenie historyczne zapoczątkowało zupełnie nową epokę w Europie.

Rewolucja francuska była tak decydującym wydarzeniem w historii emancypacji ludzkości, że należałoby ją co jakiś czas powtarzać.

Immanuel Kant

Konsekwencje rewolucji lipcowej we Francji

  • Obalenie monarchii absolutniej i przyjęcie republiki za formę francuskiego rządu.
  • Zrównanie praw wszystkich obywateli - odebranie duchowieństwu i szlachcie specjalnych przywilejów.
  • Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela (1789 r.) - zapis zgodny z głównym mottem rewolucji francuskiej, opisujący zasady wolności, równości i braterstwa.
  • Reformy społeczne i gospodarcze - nowy system podatkowy i ujednolicenie prawa.

Skutki rewolucji francuskiej w Europie

  • Osłabienie monarchii absolutnych - inni królowie europejscy obawiali się podobnych powstań, w wyniku rozprzestrzeniania się idei rewolucyjnych.
  • Wojny rewolucyjne i napoleońskie:
    • Wojny rewolucyjne (1792 - 1802 r.) - po ogłoszeniu Francji republiką państwo było atakowane przez sąsiadów, a armia rewolucyjna odnosiła sukcesy.
    • Wojny napoleońskie (1803 - 1815 r.) - podbój krajów przez armię Napoleona, co zmieniło granice i układ sił w Europie.
  • Początek nowoczesnej polityki - wprowadzono pojęcia takie, jak konstytucja, czy prawa obywatelskie.
  • Wzrost znaczenia Francji - po przejęciu władzy przez Napoleona Francja stała się najpotężniejszym państwem Europy.

Znaczenie rewolucji francuskiej

Rewolucja francuska całkowicie przekształciła krajobraz polityczny i społeczny kraju.

Znaki rewolucji francuskiej z 1789 roku są widoczne wszędzie we francuskim stylu życia. Na przykład 14 lipca jest świętem narodowym we Francji, znanym jako Dzień Bastylii, ponieważ wyznacza rocznicę szturmu Bastylii.

Obywatele Francji świętują wydarzenie rozpoczynające rewolucję francuską, która przyczyniła się do powstania bardziej sprawiedliwego społeczeństwa, w którym wszyscy ludzie rodzą się równi.

Kto rządził we Francji po rewolucji francuskiej?

Po rewolucji francuskiej władzę przejęła najpierw seria różnych rządów i przywódców, aż Francja ostatecznie wróciła do bardziej stabilnej formy rządzenia.

brightness_low
Kluczowe etapy rządu francuskiego po rewolucji francuskiej to:

🟥 Dyrektoriat (1795-1799) – po chaosie okresu rewolucji Dyrektoriat objął władzę jako pięcioosobowe ciało wykonawcze, ale był słaby i nie cieszył się zaufaniem społecznym.
🟧 Konsulat (1799-1804) – w wyniku zamachu stanu 18 brumaire'a (1799) Napoleon Bonaparte przejął władzę jako Pierwszy Konsul. Konsulat przyniósł stabilizację, a Napoleon zyskał coraz większą kontrolę.
🟨 Cesarstwo Napoleona (1804-1814/1815) – Napoleon koronował się na cesarza Francuzów, a jego rządy przyniosły Francji rozbudowę imperium, ale zakończyły się jego klęską w 1815 roku.
🟩 Przywrócenie monarchii (1814-1830) – po obaleniu Napoleona przywrócono na tron Burbonów, choć nie na długo. Królowie Ludwik XVIII i Karol X panowali do wybuchu rewolucji lipcowej w 1830 roku.
🟦 Monarchia lipcowa (1830-1848) – Ludwik Filip I, zwany „królem mieszczan”, objął tron, lecz jego panowanie zakończyło się rewolucją lutową w 1848 roku, która doprowadziła do powstania Drugiej Republiki.

Jak brzmiało główne hasło rewolucji francuskiej?

Francuskie motto ma swoje korzenie w rewolucji francuskiej. Fraza liberté, égalité, fraternité (wolność, równość, braterstwo) zostało po raz pierwszy użyta w kontekście publicznym przez Maximiliena Robespierre w 1790 roku i stała się dominującym mottem francuskiego życia we wszystkich aspektach.

Jeśli podobał ci się ten artykuł, zajrzyj na nasz blog: Francuska historia wojskowa!

Lubisz ten artykuł? Oceń nas!

4,00 (22 ocen(y))
Loading...

Marta Pniewska

Pozytywnie zakręcona idealistka. Straszna psiara i wielbicielka gier planszowych. Fascynatka lingwistyki, kreatywnego myślenia i samorozwoju.