Jeśli jesteś fanem szachów, wiesz, że ruchy, strategie i gambity mają swoje własne piękno. Pierwsza wygrana w turnieju? Cóż za cudowne uczucie! Dla doskonalenia swoich umiejętności warto spróbować szachy online nauka.

Piękno jest cechą powszechnie kojarzoną ze sztuką we wszystkich jej formach. Czy szachy także można utożsamiać ze sztuką? Tak, to dobrze dobrana para! Od misternie intarsjowanych szachownic po delikatnie rzeźbione, ozdobne figury... czasami zestawy szachowe to dzieła sztuki.

Jak przedstawiamy szachy w sztuce?

Superprof prezentuje trzy sfery artystyczne, których tematem są szachy.

Dostępni najlepsi nauczyciele gry w szachy
Hubert
5
5 (27 ocen(y))
Hubert
70 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Szymon
5
5 (34 ocen(y))
Szymon
100 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Jarosław
5
5 (116 ocen(y))
Jarosław
90 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Bartosz
5
5 (31 ocen(y))
Bartosz
80 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Aleksandra
5
5 (39 ocen(y))
Aleksandra
80 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Anna
5
5 (15 ocen(y))
Anna
80 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Kacper
5
5 (22 ocen(y))
Kacper
70 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Franciszek
5
5 (31 ocen(y))
Franciszek
110 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Hubert
5
5 (27 ocen(y))
Hubert
70 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Szymon
5
5 (34 ocen(y))
Szymon
100 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Jarosław
5
5 (116 ocen(y))
Jarosław
90 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Bartosz
5
5 (31 ocen(y))
Bartosz
80 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Aleksandra
5
5 (39 ocen(y))
Aleksandra
80 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Anna
5
5 (15 ocen(y))
Anna
80 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Kacper
5
5 (22 ocen(y))
Kacper
70 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Franciszek
5
5 (31 ocen(y))
Franciszek
110 zł
/h
Gift icon
1-sza lekcja za darmo!
Zaczynajmy

Gambit królowej: strategia szachowa w telewizji

Niezależnie od tego, czy oglądałeś serial na Netflixie, czy też widziałeś tylko zapowiedzi, na pewno wiesz, że o serialu było głośno. Trudno uciec od szumu informacyjnego; jest to najlepiej oceniany i najbardziej komentowany program tej platformy streamingowej w 2020 roku.

W roli Beth Harmon, głównej bohaterki opowieści, Anya Taylor-Joy prezentuje talent, który przeczy brakowi formalnego wykształcenia aktorskiego, a jednocześnie odzwierciedla aurę gwiazd ubiegłego wieku. Właściwie jej początki w show-biznesie wyglądały podobnie jak w przypadku gwiazdek Hollywood w dawnych czasach.

Lana Turner, olśniewająca piękność złotej ery Hollywood, została „odkryta” w barze z napojami gazowanymi, gdy miała 16 lat. AnyaTaylor-Joy, która w momencie swojego „odkrycia” miała 17 lat, została zauważona przed domem towarowym Harrod's przez założyciela agencji modelek Storm Modelling Agency.

Opuśćmy jednak Hollywood...

Czy to nie dziwne, że mimo że akcja serialu dzieje się w Ameryce w połowie XX wieku, tak niewiele scen nakręcono w USA?

Ścieżka wśród drzew z willą na jej końcu.
Europejska architektura, taka jak ta berlińska rezydencja, lepiej odpowiadała estetyce, jaką obrała ekipa produkcyjna w Gambicie królowej. | źródło: Unsplash - Bayern Lens

Zdjęcia kręcono głównie w niemieckim Berlinie, ponieważ budynki tego miasta lepiej oddają wspaniałość otoczenia opisywanego w serialu. Sceny, które zgodnie ze scenariuszem miały miejsce w Paryżu, Meksyku, a nawet w amerykańskim mieście Las Vegas, również zostały nakręcone w Berlinie.

Wnętrza tych budynków idealnie pasowały do zamysłu scenarzystów, a ich elewacje równie wspaniale spełniały swoje zadanie. Na przykład dwór Schloss Schulzendorf w berlińskiej dzielnicy Dahlem pełnił funkcję Domu dla Dziewcząt Methuen. Nawet dom rodziny adopcyjnej Beth nie znajdował się w USA; te sceny i kilka innych nakręcono w Kanadzie - drugiej głównej lokalizacji serialu.

Jeszcze jedna osobliwość tej amerykańskiej inscenizacji amerykańskiej historii: bardzo niewielu członków obsady jest Amerykanami.

account_box
Obsada Gambitu królowej:

🇬🇧 🇦🇷 🇺🇸 Anya Taylor-Joy ma potrójne obywatelstwo: brytyjskie, argentyńskie i amerykańskie - ale tylko dlatego, że urodziła się w USA. Nie dorastała tam i żadne z jej rodziców nie jest Amerykaninem.
🏴 Thomas Brodie Sangster (Benny Watts): Anglik
🏴 Harry Melling (Harry Beltik): Anglik
🏴 Rebecca Root (dyrektor chóru Methuen): Angielka
🏴 Chloe Pirrie (biologiczna matka Beth): Szkotka
🏴 Jakub Fortune-Lloyd (D.L. Townes): Anglik
🏴 Patrick Kennedy (adopcyjny ojciec Beth): Anglik
🏴 Akemnji Ndifornyen (woźny Methuen): Anglik

To nawet nie wszyscy. Lista aktorów spoza USA jest znacznie dłuższa, ale myślę, że wystarczająca, by oddać sedno. Można się zastanawiać, dlaczego tak wielu angielskich i niemieckich aktorów ćwiczyło swój amerykański akcent. Czy nie byłoby jednak łatwiej osadzić akcję w Anglii? Przecież w Wielkiej Brytanii też są piękne budynki.

Aby uzyskać szczegółowy opis całej serii i sprawdzić jak łatwo Beth Harmon poszła nauka gry w szachy, przeczytaj nasz artykuł o serialu szachowym...

Szachy w wydaniu musicalowym

Każdy, kto widział Mamma Mia! - przedstawienie muzyczne na żywo lub film, na pewno poznał się na geniuszu zespołu ABBA. Można by nawet powiedzieć, że giganci przemysłu muzycznego wykonali mistrzowskie posunięcie, łącząc swoje największe hity w zrównoważoną, ciekawą i spójną historię.

Być może jednak nie zdajesz sobie sprawy, że nie była to pierwsze przedsięwzięcie w teatrze muzycznym zespołu ABBA.

https://www.youtube.com/watch?v=OtAMrPJg75o
Musical Chess powstał prawie cztery dekady temu, ale do dziś zachwyca swoimi utworami. | źródło: YouTube - ChessVEVO

Duet Anderssen-Ulvaeus, zajmujący się pisaniem piosenek i nagrywaniem, działał na rynku muzycznym od ponad 20 lat, pełniąc wszystkie funkcje, od liderów zespołu po producentów płyt. W szczytowym okresie swojej popularności, pod koniec lat 70. i na początku lat 80., para szukała projektu związanego z teatrem muzycznym, który potrzebował ich wyjątkowego podejścia.

Jak się okazało, Tim Rice miał zagwozdkę. On i jego częsty współpracownik Andrew Lloyd-Webber wiedzieli, że musical o tematyce szachowej mógł odnieść tak wielki sukces, jak każde z innych przedstawień muzycznych, nad którymi pracowali razem, szczególnie dlatego, że gorączka szachowa ogarnęła świat i nic nie wskazywało na to, że szybko osłabnie. Po prostu nie mogli się zgodzić co do tego, jak powinna potoczyć się historia.

Przez lata myśl ta krążyła po kreatywnym umyśle Sir Rice’a, aż w końcu znalazł swój haczyk: zimną wojnę widzianą z perspektywy rywalizacji szachowej. Teraz gdy chciał już rozpocząć swój projekt, znów musiał się spieszyć: Lloyd-Webber był w tym czasie pochłonięty pisaniem musicalu Koty. Sir Rice musiał szukać wsparcia muzycznego gdzie indziej; ostatecznie zdecydował się na duet Anderssen-Ulvaeus.

Nie trwało długo, zanim zespół zrealizował projekt. W przekładzie na realia czasowe tworzenia musicalu, oczywiście.

Wydanie albumu koncepcyjnego zajęło zaledwie dwa lata, co samo w sobie nie było łatwym zadaniem. Sir Rice opisywał nastrój, jaki chciał nadać tej czy innej piosence; szwedzki zespół pisał muzykę i ją nagrywał, często dodając fikcyjne teksty, aby pokazać, w jaki sposób wokal może dodatkowo podkreślić scenę. Praca nad albumem odbywała się zdalnie, twórcy mieszkali w swoich krajach!

Oto historia powstania musicalu Szachy.

Mecz szachowy, Kasparow siedzi przy szachownicy, Karpow przechadza się koło stolika z szachownicą.
Anatolij Karpow, którego widać tutaj z Garrym Kasparowem, mógł być inspiracją dla niektórych elementów musicalu Chess. | źródło: Unsplash - PhilipRother

Możesz się jednak zastanawiać: czy musical Chess naprawdę dotyczy szachów: strategii i gambitów, gry środkowej i końcowej; presji turniejów i radości zwycięstwa?

Po tak sformułowanym pytaniu jasne jest, że w musicalu Chess chodzi o szachy; te właśnie elementy napędzają tę historię. Są pewne strategie i gambity, które można zobaczyć, ale mają one charakter osobisty i polityczny, a nie są związane z szachami. Radość ze zwycięstwa nie jest ukazana jako triumf w meczu szachowym ale raczej jako przezwyciężanie okrucieństw życia.

https://open.spotify.com/track/2CXPPyLcjKc3JQ9dWTCCp4
W ścieżce dźwiękowej musicalu znajduje się piosenka zatytułowana Endgame.

Życie często naśladuje szachy. Wszyscy poruszamy się w swoich ograniczonych sferach jak figury na szachownicy, ocierając się o inne figury, a czasem je niszcząc, po drodze i celem jest zawsze ochrona króla.

Mając tę odrobinę filozofii na uwadze, powinieneś zajrzeć do naszego artykułu o musicalu szachowym, aby zobaczyć, jak bardzo życie przypomina szachy. Dla młodych graczy najlepszą opcją może być nauka szachów dla dzieci.

Szachy uwiecznione na słynnych obrazach

Seria obrazów artysty o pseudonimie Kash Koolidge, zbiorczo zatytułowana Psy grające w pokera, jest znana jako symbol klasycznego amerykańskiego kiczu. Wrażenie to jest jeszcze silniejsze, gdy artysta aliteruje swoje imię, począwszy od brzmiącego imperialnie Cassiusa Marcellusa Coolidge’a po to, co można by nazwać prekursorem fenomenu Kardashianów, aż do litery „K”.

Istnieje kilka obrazów, przedstawiających psy grające w szachy, jednak nie są one tak sławne, jak obrazy psów grających w pokera. Może to wynikać z faktu, że poker to amerykański wynalazek z XIX wieku, natomiast szachy mają tysiące lat i są znane jako gra królów.

Zwykłym kundelkom raczej nie wypada grać w taką grę, prawda?

Pomijając więc montaże Tik-Toka, świat nie doczekał się jeszcze żadnego zwierzęcia grającego w szachy. Istnieje jednak wiele obrazów przedstawiających szachy jako szlachetną grę. Podczas przeglądania obszernego katalogu obrazów o tematyce szachowej, dwa z nich zwracają szczególną uwagę.

The Game of Chess, Lucas van Leyden, mężczyzna i kobieta grają w szachy, wśród widzów tylko jedna kobieta w białym czepcu.
W tym dziele van Leydena wydaje się, że kobieta gra o swoje życie. | źródło: Wikimedia Commons - Web Gallery of Art

Holenderski malarz Lucas van Leyden namalował swój obraz olejem na dębie pod tytułem Gra w szachy w 1508 roku. Przedstawia mężczyznę i kobietę biorących udział w rozgrywce szachowej; mężczyzna znajduje się po lewej stronie kadru, a kobieta po prawej. Ich gra odbywa się przed publicznością, składającą się głównie z mężczyzn, z wyjątkiem jednej kobiety, ubranej w biały czepiec, która góruje nad szachistką.

W 1552 roku niemiecki malarz Hans Muelich przedstawił księcia Bawarii Albrechta i jego żonę grających w szachy. Książę został przedstawiony po lewej stronie obrazu, a Anna Austriacka, jego żona i przeciwniczka w meczu, zdobi prawą stronę obrazu. Para występuje przed publicznością złożoną wyłącznie z mężczyzn, z wyjątkiem ubranej na czarno kobiety stojącej obok Anny.

Albrecht and Anna Playing Chess, Hans Muelich, kobieta i mężczyzna grają w szachy, wśród widzów tylko jedna kobieta w czarnym nakryciu głowy.
Trudno nie zauważyć podobieństw między tymi dziełami. | źródło: Wikimedia Commons - World Digital Library (Library of Congress)

Oba dzieła są utrzymane w dość mrocznej tonacji, choć dzieło Muelicha jest jaśniejsze. Ponadto obraz z 1552 roku przedstawia zamożnych ludzi oddających się spokojnej rozrywce. Są elegancko ubrani, a każde z nich ma przy sobie małego psa, który może zapewnić im pocieszenie, gdyby gra okazała się zbyt wyczerpująca.

W przeciwieństwie do tego dzieło van Leydena daje wrażenie, że kobieta dosłownie gra o swoje życie. Jeśli przegra, straci także rodzinne ziemie i wszystko, co miało jakąkolwiek wartość. Zwróć uwagę na jej intensywne skupienie i widzów, którzy zdają się kierować jej ruchami, podczas gdy jej przeciwnik siedzi odwrócony plecami, sprawiając wrażenie, jakby akceptował, że jego zwycięstwo jest przesądzone.

Pomijając podobieństwa, to właśnie kobiety sprawiają, że te obrazy są tak niezwykłe.

Arcymistrzynie szachowe dzisiaj wciąż potępiają jawny seksizm w szachach wyczynowych. W XVI wieku, gdy powstawały te dzieła, kobiety grające w szachy były praktycznie nieznane. Wynika to głównie z faktu, że kobietom zazwyczaj nie przypisywano umiejętności niezbędnych do gry w szachy.

Jednakże w czasie, gdy van Leyden ukończył swój obraz, a Muelich zaczął malować swój, gra w szachy uległa rozwojowi. Królowa została najcenniejszą figurą szachową, zmianę tę świętowała pewien słynna włoska malarka.

Aby dowiedzieć się, kim była i uzyskać lepszy obraz szachów na słynnych obrazach, sprawdź nasz artykuł o szachach w malarstwie. Jeśli jednak chcesz rozwijać swoje umiejętności w praktyce, warto skorzystać z wiedzy profesjonalisty - dobry instruktor szachowy przeprowadzi Cię przez zawiłe strategie bez problemu!

Lubisz ten artykuł? Oceń nas!

5,00 (2 ocen(y))
Loading...

Marta Pniewska

Pozytywnie zakręcona idealistka. Straszna psiara i wielbicielka gier planszowych. Fascynatka lingwistyki, kreatywnego myślenia i samorozwoju.