Wszyscy wiemy trochę o Tudorach – czy nam się to podoba, czy nie. Henryk i jego sześć żon jest zwykle pierwszym, co przychodzi na myśl, czasami nasuwa się rozmowa o dziwnej aurze otaczającej postać Annę Boleyn.
Do tego dochodzi wielki konflikt między katolicyzmem a protestantyzmem i kasata klasztorów, coś, co naprawdę zmieniło angielski krajobraz na stałe. Albo hiszpańska Armada, flota statków wysłanych przez Filipa II do ataku na Anglię – tylko po to, by wiatr zmiótł ich z kursu.
Historia Tudorów to coś, o czym wszyscy coś wiemy. A przynajmniej wydaje nam się, że wiemy coś. Jednak ten długi i złożony okres nadal kryje w sobie wiele niespodzianek, dlatego nigdy nie zaszkodzi przeanalizować go ponownie.
Tutaj przyjrzymy się temu najbardziej urzekającemu okresowi w historii Anglii. Założymy się, że odkryjesz coś, czego wcześniej nie wiedziałeś.
Zajmijmy się jednak najpierw ważnym pytaniem.
Dlaczego tak często mówi się o Tudorach?
Tudorowie mają w sobie coś pociągającego. Omawiając historię Anglii w szkole na pewno spotkasz się z zarysem epoki Tudorów.
Cały świat jest zakochany w dynastii Tudorów, czego dowodem są liczne programy telewizyjne, filmy pełnometrażowe i popularne książki publikowane na temat tego okresu. Ten długi XVI wiek, między 1485 a 1603 rokiem, fascynuje niesłychanymi historiami.
Dlaczego tak jest?
Najprostsza odpowiedź na to pytanie brzmi: wydarzenia za panowania Tudorów miały ogromny wpływ na współczesną Anglię. Stopniowa centralizacja państwa angielskiego, ruch w kierunku protestantyzmu , pod rządami króla Edwarda VI i rozkwit angielskiej kultury literackiej i artystycznej. Okres pełen istotnych zmian.
A wraz z tym wszystkim narodził się naród, imperium odrębne od katolickiej Europy. W pewnym sensie okres Tudorów był momentem kształtowania się języka angielskiego jako tożsamości narodowej.
Kim byli Tudorowie?
Jednak jest to dość zdumiewające, że dynastia Tudorów mogła sprawić, że to wszystko się wydarzyło. Bo tak naprawdę była to niezbyt stabilna dynastia, bez bezpośrednich sukcesji do tronu.
Sama rodzina pochodziła z Walii, rodu walijskiej szlachty i jej prawa do tronu angielskiego wynikały z pokrewieństwa z synem Edwarda III, Janem z Gandawy. Henryk VII był prawnukiem nieślubnego dziecka Jana z Gandawy, co w ogólnym rozrachunku nie stanowiło go bezpośrednim następcą angielskiego tronu.
To dlatego przez całe panowanie Henryka VII doszło do wielu buntów i prób zamachów stanu, które dążyły do zastąpienia pierwszego króla Tudorów Yorkiem.
Wojna Dwóch Róż (1455 - 1485 r.)
Jak zapewne wiesz, Tudorowie doszli do władzy pod koniec wojny Dwóch Róż, kiedy Henryk Tudor pokonał Ryszarda III w bitwie pod Bosworth. Ta wojna była wynikiem poważnych nieporozumień co do tego, kto obejmie tron, ród Yorków po jednej stronie i ród Lancasterów po drugiej.
Lancaster, Henryk Tudor, ostatecznie pokonał Yorków. Jego wielkim osiągnięciem było zjednoczenie kraju po trzydziestu latach wojny. Poślubił Elżbietę York i podporządkował sobie władzę. I tak narodziła się dynastia Tudorów – w 1485 roku.
Unia koron (1603 r.)
Panowanie Tudorów zakończyło się w 1603 roku, wraz ze śmiercią Elżbiety I. Cała dynastia była zaniepokojona brakiem dziedzica. Problem sukcesji tronu zaogniało odległe wspomnienie chaosu, który poprzedzał okres Tudorów.
Jednak Elżbieta, niezamężna, a raczej, jak mówiła, poślubiona krajowi, nie spłodziła potomka. Zatem dynastia Tudorów zakończyła się wraz z jej śmiercią.
Zastąpił ją Jakub VI ze Szkocji – prawnuk Henryka VII, jednocząc pod jedną koroną dwie odrębne jednostki polityczne, Szkocję i Anglię. Tutaj kończyli się Tudorowie, a zaczynali Stuartowie.
Sprawdź nasz artykuł, który bardziej szczegółowo omówi kim byli Tudorowie.
Monarchowie Tudorów
Przyjrzyjmy się monarchom Tudorów – a przynajmniej tym, których najbardziej pamiętamy.
Było ich pięciu, m.in. dwa najdłuższe panowania w historii Anglii i dwa najkrótsze.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o królach i królowych Tudorów, zapoznaj się z naszym artykułem na temat monarchów dynastii Tudorów.
Henryk VII: Henryk Tudor (1485 - 1509 r.)
Henryk VII, pierwszy król Tudorów, jest znany historykom jako dość mało inspirujący facet, który przyniósł Anglii stabilność, kompetencje finansowe i pokój. Niezbyt zły zestaw osiągnięć, trzeba przyznać.
Jego panowanie zasadniczo umożliwiło ekscesy, pobłażanie i militarne wyczyny jego syna. A wprowadzając odległe elementy królestwa pod większą kontrolę centralną, położył podwaliny pod próby Henryka VIII, aby zrobić to samo.
Henryk VIII (1509 - 1547 r.)
Sześć żon, kasata klasztorów, angielska reformacja. W historii Anglii jest niewielu królów bardziej znanych niż Henryk VIII.
Charyzmatyczna postać za młodu, zmarł jako zrzędliwy, nieprzyjemny i ciężko chory człowiek. Chociaż jego polityka miała większy wpływ na zmianę oblicza Anglii niż polityka kogokolwiek innego w tym okresie, niekoniecznie był najsprytniejszym z królów.
Niepotrzebne, kosztowne wojny i ostra reakcja ludu na jego politykę sprawiły, że miał szczęście, że dożył końca swojego panowania.
Król Edward VI (1547 - 1553 r.)
Młody król ze złym stanem zdrowia, Edward VI, zastąpił swojego ojca w 1547 roku, w wieku dziesięciu lat.
Zagorzały protestant sprawił, że reformy Kościoła anglikańskiego przeprowadzone przez jego ojca były znacznie bardziej radykalne, pod okiem dwóch niezwykle wpływowych doradców, Somerseta i Northumberlanda.
Zmarł jednak sześć lat później, wyraźnie zaniepokojony brakiem własnego następcy tronu. Jego próby osadzenia na tronie Lady Jane Gray, kolejnej protestantki, po jego śmierci zakończyły się tragicznie.
Maria I (1553 - 1558 r.)
I tak Maria I, przyrodnia siostra Edwarda, została królową. Panowanie zagorzałej katoliczki było burzliwe.
Znana jest z przywrócenia Anglii z powrotem pod religijną jurysdykcję Rzymu, cofnięcia wszystkich reform religijnych Edwarda i wielu reform Henryka oraz z ofensywy przeciwko protestantom w Anglii. Stąd nazwa Krwawa Maria.
Wybierz zajęcia edukacyjne w okolicy, wyszukując np. „nauczyciel historii Warszawa” na Superprof.
Królowa Anglii Elżbieta I (1558 - 1603 r.)
Złoty wiek wczesnej nowożytnej Anglii, epoka elżbietańska zostanie zapamiętana na zawsze, ze względu na twórczość kulturalną, ekspansję kolonialną oraz konsolidację angielskiego kościoła i państwa.
Elżbieta przywróciła protestantyzm w królestwie i przewodziła okresowi angielskich sukcesów.
Jak to było w czasach Tudorów?
Dość mowy o monarchach. Jak wyglądało życie w epoce Tudorów?
Prosta odpowiedź na to pytanie leży w kwestii klasy lub, używając mniej historycznie kontrowersyjnego terminu, miejsca w hierarchii społecznej.
Znajdź historia korepetycje na Superprof.
Hierarchia społeczna w XVI wieku
Pozycja społeczna w czasach Tudorów była prawie całkowicie oparta na urodzeniu.
Jedną trzecia narodu żyła w ubóstwie, przez większą część swojego życia. Z drugiej strony, członkowie rodzin szlacheckich, żyły dostatnim życiem, o ile nie popadły w niełaskę monarchy.
Cały wszechświat został pomyślany jako wielka hierarchia, Wielki Łańcuch Istnienia, jak go nazwano – od Boga przez najbiedniejszych ludzi po zwierzęta. Idąc za tym pomysłem, społeczeństwo zbytnio nie narzekało na swoją pozycję.
Praca w czasach Tudorów
O pracy również decydowała pozycja społeczna. Szlachcice mieli pewien wpływ na politykę i rolę na dworze królewskim. Warstwa biedoty składała się głównie z chłopów, biorąc pod uwagę, że większość ludności była wiejska.
Kłopot biednych polegał na tym, że bardzo ważne było, aby nie popaść w bezrobocie. Bo to, o dziwo, było karane śmiercią.
Przeczytaj więcej o o tym, jak wyglądało życie w czasach Tudorów!
Fakty o dynastii Tudorów
Myślisz, że wiesz coś o Tudorach? Możesz być w błędzie!
Sprawdź zaskakujące fakty o Tudorach w naszym kolejnym artykule. Dowiedz się, czy Maria zasłużyła na swój przydomek, co tak naprawdę stało się z hiszpańską Armadą i odkryj kolejnego króla okresu Tudorów!
Lubisz ten artykuł? Oceń nas!
Loading...
